علیرضا طاهری زاده - سرپرست مدیریت علمی و پژوهشی سازمان بسیج شهرداری تهران ، فوق لیسانس مهندسی عمران سازه دانشگاه رودهن
مریم عباسی - کارشناس اداره کل هماهنگی مناطق و سازمانهای فنی عمران شهرداری تهران، فوق لیسانس مهندسی عمران سازه دانشگاه رودهن

ایران در سرزمینی واقع در خط زلزله، نزدیک به یک آتشفشان، در کنار ساحلی که طوفانهای سهمگین دارد، در محلی که اغلب در معرض سیل و طغیان است، یا در پهنهای که در معرض لغزش و خزش قرار دارد، مستقر میباشد. بلایای طبیعی(بلایای زمین شناسی) از جمله فرایندهای طبیعی کره زمین بهشمار میرود که به طور گستردهای بر انسان، ثروت و سرمایه او تاثیر میگذارد. این بلایا دو طبقه عمده یعنی انسان و طبیعت را شامل میشود. دخالت انسان در فرایندهای زمین شناسی، بر میزان بلایا و تخریب و ویرانی ناشی از آنها اثر زیادی دارد. در واقع در برخی موارد، فعالیت انسانی میتواند بلایای طبیعی را به وجود آورد. یکی از مهمترین این حوادث سیل میباشد. سیل از طغیان زیاد آب رودخانه به وجود میآید. هنگامیکه طغیان در حاشیه رودخانه نفوذ میکند، آب از جریان اصلی خود خارج شده و سیل جاری میشود. البته باید پذیرفت که سیل، پدیده و حادثهای طبیعی و معمول است که در طول رودخانه ها، در دوره هایی از سال یا هر چند سال یک بار پدید میآید. با وجود این، شهرسازی در دشتهای سیلابی و دخالت انسان در کانالهای رودخانهای، نوسان و زیادی سیل را در بسیاری از پهنه ها افزایش داده است. در این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی در بخش اول به بیان عوامل موثر در شدید اثرات مخرب بلایای طبیعی پرداخته میشود و سپس در بخش دوم به دلایل وقوع سیل و تشدید اثرات مخرب آن بیان میگردد و در پایان روشهای کنترل و پیش بینی وقوع سیل اشاره خواهد شد.

سیل، بلایای طبیعی، اثرات مخرب، شهرنشینی، محیط زیست.