سکینه خانی تملیه - دانشجوی دکترا، گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
ذبیح الله خانی تملیه - دانشجوی دکترا، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
سید محمود حسینی صدیق - دانشجوی دکترا، گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
محمد کمانگر - دانشجوی دکترا، گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

افزایش دمای کره زمین باعث بروز ناهنجاری هایی در اقلیم کره زمین شده که بر تمام زوایای زندگی بشر تاثیرگذار است. در این پژوهش تعیین تغییرات زمانی و مناسب ترین مدل برآورد تغییرات دما با استفاده از مدل سری زمانی  SARIMAجهت پیش بینی در شهر اصفهان انجام شد. بدین منظور در محیط نرم افزار MINITAB از آمار درازمدت میانگین دمای ماهانه اصفهان طی سال های 2017-1951 استفاده شد. در ادامه، با استفاده ازسری های زمانی، یک الگوی اولیه به صورت SARIMA (0, 0, 4) (0, 1, 1)12  و SARIMA(0, 0, 4) (5, 1, 0)12 استخراج شد. سپس با سعی و خطا و روش زیاد برازش دادن این دو الگو، الگوی نهایی به صورت SARIMA (0, 0, 4) (0, 1, 1)12  حاصل شد. در مرحله بعدی صحت و دقت این مدل بر اساس آماره AIC و تحلیل نمودارها خودهمبستگی، بافت­نگار باقی­مانده های الگو و سایر پارامترها تایید شد. در نهایت بر اساس مدل های برازش یافته، پیش بینی برای 10 سال آینده انجام شد. نتایج این پژوهش نشان داد که این مدل از دقت تقریبا خوبی برای پیش بینی تغییرات دما طی سال های آتی برخوردار است. همچنین فرض استقلال باقی­مانده ها با توجه به همبستگی­نگار مربوط به باقی­مانده های مدل به­دلیل قرار گرفتن همه خود همبستگی ها در محدوده قابل­قبولی قرار دارد، سپس بافت­نگار باقی­مانده های الگوی M1 نرمال بودن داده ها را نشان داد.

برازش, دما, سری زمانی, مدل سازی, SARIMA