القای درون شیشه ای پلی پلوییدی با استفاده از کلشی سین در بنت القنسول

در این آزمایش مهارکننده میتوزی کلشی­سین برای القای تتراپلوییدی در گیاه زینتی بنت­القنسول (Euphorbiapulcherrima) رقم Pandora redاستفاده شد. تیمار کلشی سین روی نوک شاخساره در شرایط درون شیشه­ای انجام گرفت و ریزنمونه ها با غلظت­های 00/0، 02/0، 05/0، 1/0، 2/0، 5/0 و 1 درصد (وزنی به حجمی) کلشی­سین، در سه بازه زمانی 6، 12 و 20 ساعته مورد تیمار قرار گرفتند. زنده مانی ریز نمونه ها پس از تیمار با کلشی سین با غلظت و مدت زمان تیمار ارتباط داشت و غلظت های بالاتر و مدت زمان طولانی­تر منجر به کاهش نرخ زنده­مانی و افزایش مرگ ومیر شد، به طوری که ریز نمونه ها در تیمار فاقد کلشی سین و غلظت­ بالای کلشی سین (1%) به مدت 20 ساعت کمترین درصد زنده­مانی (0%) را داشتند. گیاهان شاهد در بنت القنسول که به عنوان دیپلوییدلویید درنظر گرفته شدند عدد کروموزومی برابر 28n= 2x=2 نشان دادند درحالی که گیاهان تیمارشده با غلظت 1 درصد وزنی به حجمی و زمان 6 ساعت کلشی سین، دارای سلول­هایی با تعداد کروموزوم دو برابر شده (2n=4x=56) بودند که به عنوان گیاهان تتراپلوییدلویید معرفی شدند. موثرترین تیمار القای پلی­پلوییدلوییدی با غلظت 1 درصد وزنی به حجمی کلشی سین و مدت زمان 6 ساعت و با نرخ القای 33% به دست آمد. میانگین اندازه سلول های روزنه در گیاهان تتراپلوییدلویید (μm 37/5×23/18) به صورت معناداری از گیاهان دیپلوییدلویید (μm 31/4×1/12) بزرگ تر است اما تراکم سلول های روزنه در گیاهان تتراپلوییدلویید (89/14 روزنه در میلی مترمربع) به صورت معناداری کمتر از گیاهان دیپلوییدلویید (10/23 روزنه در میلی مترمربع) مشاهده گردید. در تیمار 1 درصد وزنی به حجمی و زمان 6 ساعت، گیاه دارای سیستم ریشه­ای کوچک تر و رشد آهسته­تر و ارتفاع گیاه کمتر بود. تغییر در تعداد و تراکم روزنه­ها و تغییر در عدد کروموزومی گیاهان تیمارشده شاخصه ای مهمی در شناسایی گیاهان تتراپلوییدلویید القا شده توسط کلشی­سین می­باشند.

کلیدواژه ها:

القای پلی پلوییدی ، بنت القنسول ، درون شیشه ای ، لوییدکلشی سین