علیرضا فیروزکوهی - دانشجو کارشناسی ارشد، حسابداری، دانشگاه شهیدبهشتی، تهران، ایران
حمید زارعی - کارشناس ارشد، حسابداری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

هدف: مطالعه حاضر به دنبال بررسی دلایل و مبانی نظری گزارشگری مسئولیت اجتماعی، زیست محیطی و پایداری شرکت هاست. اگرچه تاکنون پژوهش های متعددی در این رابطه انجام شده، اما پژوهشگران کمی دلایل تمایل شرکت ها برای گزارشگری در این زمینه را مورد بررسی قرار داده اند و گزارشگری پایداری در ایران چندان مورد توجه قرار نگرفته است. بر مبنای نظریه دیدگاه مبتنی بر منابع یک شرکت با استراتژی اثربخش می تواند در بعد رقابتی مزیتی به دست آورد که همزمان منجر به عملکرد مالی و پایداری بهتر گردد. در نظریه ذینفعان نیز، رعایت الزامات ذینفعان موجب بهبود عملکرد زیست محیطی، اجتماعی، پایداری و ارزش شرکت می شود.روش شناسی: مطالعه حاضر با استفاده از روش اسنادی و با رویکرد توصیفی به بررسی رویه های گزارشگری مسئولیت اجتماعی، زیست محیطی و پایداری در سه بخش اصلی شامل دلیل تمایل شرکت ها به این نوع گزارشگری، مبانی نظری آن و شرایط تمایل شرکت ها به رعایت این نوع گزارشگری می پردازد.یافته ها: شرکت ها هر چه بیشتر تابع مقررات داخلی و شرایط موجود در صنعت باشند، هر چه نظارت بر اقدامات آنها بیشتر باشد و از دیدگاه هنجاری هر چه محیط نهادی که در آن فعالیت دارند، سازگاری بیشتری با رفتارهای اجتماعی و زیست محیطی داشته باشد، بیشتر مستعد پایبندی به رفتارهای مسئولانه اجتماعی و زیست محیطی خواهند بود. رفتار شرکت ها در این زمینه در گرو تعامل نهادگرایانه آنها با ذینفعان شرکت است. اگرچه همسوسازی منافع شرکت با منافع جامعه، هزینه هایی در بر داشته باشد، اما در بلندمدت منافعش بیشتر از مخارج آن شده و موجب بهبود پایداری شرکتی، ارتقای بهره وری و کسب مزیت رقابتی می شود.

نظریه ذینفعان، مسئولیت اجتماعی شرکت ها، عملکرد زیست محیطی، پایداری، نهادگرایی.