استخراج و جداسازی مونو-آمونیوم-گلیسیریزین(MAG )از ریشه ی شیرین بیان(Glycyrrhizia glabra)

شیرین بیان یکی از مهمترین گیاهان دارویی می باشد که از آن به شکل های مختلف در بسیاری از صنایع از جمله داروسازی، صنایع غذایی و دخانیات استفاده می شود. گلیسیریزین به عنوان یکی از مهم ترین شیرین کننده های طبیعی با شیرینی 50-30 و در مواردی 100 برابر بیشتر ازگلوکز به عنوان شیرین کننده ای مجاز با کالری زایی پایین و تشدید کننده طعم بدون مشارکت در ایجاد بیماری و عوارضی چون دیابت، پوسیدگی دندان، در صنایع غذایی کاربرد دارد. امروزه فرایندهای جدید در ساختن قندهای طبیعی مانند گلیسیریزین و مونوگلیسیریزیک اسید از ریشه ی شیرین بیان بسیار توسعه یافته است که همگی شامل واکنشهای شیمیایی انتخابی و روشهای جداسازی برای بازیابی ترکیبات مورد نظر از جمله با استفاده از آب گرم و حل کردن آمونیاک است. استخراج با آب داغ روش بسیار مفیدی جهت بازیابی مولکول های فعال زیستی در محدودهی دمایی100-50º C است که در اینجا مورد ارزیابی قرار می گیرد. طراحی آزمایش ها و بهینه سازی در راستای رسیدن به پارامترهای فرایند مطلوب درجهت حداکثر شدن بازیابی MAG بوسیلهی نرم افزار نوین RSM صورت گرفته است که نتایج نهایی حاکی از آن هستند که بهترین شرایط عملیاتی; دمای 96ºC، زمان 6 ساعت، نسبت آب به خوراک 70 ml/g و pH حدود 12 و خلوص و بازدهی میانگین به ترتیب %70و %8,7می باشد و روش استخراج با آب داغ به عنوان روشی کار آمد، مقرون به صرفه و قابلصنعتی شدن برای استخراج اسید گلیسریزیک از پودر عصاره ی شیرین بیان می تواند به کار گرفته شود.

کلیدواژه ها:

شیرین کننده ی طبیعی ، ریشه ی شیرین بیان ، ساپونین ، گلیسیریزیک اسید ، مونوآمونیوم گلیسیریزیک اسید ، استخراج با آب داغ ، RSM