علی رستمی - عضو هئیت علمی دانشگاه پیام نور
میرفیض فلاح شمس - عضو هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
میثم علی محمدی - کارشناس ارشد مدیریت مالی دانشگاه علوم اقتصادی

در اغلب بازارهای سرمایه جهان از دامنه مجاز نوسان برای اهداف مختلفی همچون کاهش نوسانات قیمتی، تلاطم (منظور از تلاطم، تغییرات شدید قیمتی می باشد) و دستکاری در سهام استفاده می گردد. اعمال دامنه مجاز نوسان دارای اثراتی می باشند که برخی از آن ها مفید و برخی مضر می باشند. یکی از مهم ترین اثرات اعمال دامنه مجاز نوسان اثر ربایش است که در اکثر بورس هایی که از دامنه مجاز نوسان استفاده می کنند به اثبات رسیده است. اثر ربایش در بورس اوراق بهادار تهران به اثبات رسیده است و در این مقاله برآن هستیم تاثیر نوع معامله گران به تفکیک حقوقی و گروهی در بروز اثر ربایش بر دامنه مجاز نوسان در بورس اوراق بهادار تهران را مشخص نماییم. به عبارت دیگر در این تحقیق می خواهیم علت این اثر را در بورس تهران مورد بررسی قرار داده و نقش هر کدام از سرمایه گذاران فعال در بازار را در بروز این اثر مشخص سازیم. در ادامه در مورد خرید گروهی و سازوکار آن بحث خواهیم کرد و مقایسه ای بین فعالیت این دو دسته معامله گران در بورس انجام خواهیم داد. این تحقیق، از نوع مطالعه توصیفی- همبستگی مبتنی بر داده های سری زمانی است، که 10 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال مالی 1391 به عنوان نمونه انتخاب گردیده اند. شیوه انتخاب نمونه از طریق غربال گیری و روش غیراحتمالی می باشد. برای آزمون این ارتباط از مدل های سری زمانی و رگرسیون خطی استفاده شده است. مطالعات صورت گرفته در این مقاله بر روی 10 شرکت مورد بررسی (کاشی و سرامیک سینا، قند لرستان، ایران ترانسفو، زامیاد، ، صنایع آذراب، کالسیمین، فولاد مبارکه اصفهان، قند پیرانشهر، شکر شاهرود، توسعه معادن و فلزات) حاکی از آن است که بجز یک مورد (قشکر) در تمامی شرکت ها نقش سرمایه گذاران حقوقی در بروز اثر ربایشی بیشتر از سرمایه گذاران گروهی بوده است. علت انتخاب این شرکت ها به عنوان نمونه، نوسان بالا، حجم معاملات بیشتر و اینکه در طول دوره زمانی تحقیق بیشتر روزها نماد سهام باز بوده است.

دامنه مجاز نوسان, اثر ربایش, معاملات حقوقی, خریداران گروهی, بورس اوراق بهادار تهران