ملیحه فشنگچی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه تبریز

امروزه ضایعات مواد غذایی نگرانی مهمی هستند. از سوی دیگر تقاضا برای ترکیبات مفید برای سلامت انسان در حالافزایش است. خربزه (Cucumis melo L) یک میوه با ارزش است که در سراسر جهان مصرف میشود و حاوی مقادیرزیادی دانه و پوست است که دور ریخته می شوند. این محصولات جانبی حاوی ترکیبات فیتوکمیکال با پتانسیل هایتغذیه ای و کاربردی هستند. این مقاله، مطالعات علمی مربوط به ترکیبات مغذی، زیست فعال و ضد مغذی از محصولاتجانبی خربزه، همچنین فعالیت های زیستی اصلی و کاربردهای صنعتی را بیان می کند. این یافته ها به تحقیقات آیندهدر مورد مواد غذایی فراسودمند بر پایه محصولات جانبی کمک می کنند. پوست خربزه منبع خوب مواد معدنی (پتاسیم،سدیم، منیزیم، کلسیم) و ترکیبات فنلی است و همچنین حاوی کارتنوئیدها، به ویژه لیکوپن و بتاکاروتن میباشد.دانه های خربزه به نوبه خود منبع خوب پروتئین (36 _ 15%) و فیبر (44 _ 7%) هستند. روغن دانه خربزه منبع خوبتوکوفرول ها و استرول ها (بتاسیتوسترول) و همچنین ترکیبات فنلی است. روغن دانه خربزه پروفایل اسید چرب جالبیدارد که بسیار شبیه روغن های سویا و آفتابگردان است. علاوه بر این، محصولات جانبی خربزه فعالیت های بیولوژیکیمتفاوت از قبیل آنتی اکسیدانی، ضد التهابی، ضد دیابتی و ضد باکتریایی در حضور ترکیبات زیست فعال، نشان میدهند.بنابراین، این محصولات جانبی می توانند گزینه های مناسبی برای تولید مواد غذایی فراسودمند جدید در نظر گرفتهشوند. استفاده از محصولات جانبی خربزه جنبه مهم مدیریت ضایعات مواد غذایی است و میتواند به تولید پایدارصنایع مختلف (مانند مواد غذایی و لوازم آرایشی) کمک کند. برای این کار لازم است تحقیقات در مورد ترکیباتزیست فعال جدید برای بهینه سازی تکنیک های استخراج مفید برای محیط زیست و مطالعه جنبه های حسیمحصولات غذایی جدید مانند مواد غذایی فراسودمند حاوی محصولات جانبی خربزه، ادامه یابد. همچنین اجرایاستراتژی هایی که پایداری فرآیندهای مورد استفاده در مقیاس صنعتی و پتانسیل تغذیه ای و کاربردی محصولاتجانبی خربزه و پایداری محصول نهایی را تضمین می کنند، اهمیت زیادی دارد.

مواد غذایی فراسودمند، ترکیبات مغذی، ترکیبات زیست فعال، فعالیت های زیستی