بررسی جامع خواص فیزیکی- شیمیایی، تغذیه ای و دارویی روغن دانه سیاه دانه (Nigella sativa)

سیاه دانه (.Nigella sativa L.) گیاه سالانه از خانواده Ranunculaceae است، سیاه دانه در سرتاسر هند،عربستان و اروپا رشد می کند و برای قرن ها به عنوان ادویه ، نگهدارنده غذا و یک گیاه دارویی مورد استفاده قرار گرفتهاست. از این رو در این مقاله خواص کیفی، تغذیه ای و بالینی سیاه دانه بررسی شده است. بدین منظور مقالات منتشرشده در بازه زمانی 2003 تا 2018 در پایگاه داده Science Direct, Scopus, Pubmed از طریق به کارگیریکلیدواژه های Nigella sativa ، Nigella sativa seed ، Nigella sativa seed oil ، Nigella sativa properties ، Physicochemical properties جهت استخراج مقالات مورد جستجو قرار گرفت. بر اساس نتایجبدست آمده مشخص گردید که دانه سیاه دانه شامل 34 - 39 ٪ روغن هستند که روغن آن در صنایع سنتی و صنایعغذایی کاربرد بسیاری دارد. همچنین اسید چرب ضروری، توکوفرول ها (ppm 91-446)، فیتستروستول ها(ppm2182-1993 )، پلی فنل (ppm 309-230)، روغن های ضروری و سایر ترکیبات زیست فعال است. در طباسلامی یا پزشکی، سیاه دانه توسط یک حدیث نبوی به عنوان یک درمان برای همه بیماری ها به جز مرگ و پیریمورد توجه قرار گرفته است. با توجه به بررسی های صورت گرفته سیاه دانه به طور گسترده ای به عنوان دارویتسکین دهنده ی درد، ضد التهاب، ضد سرطان، ضد میکروب، آنتی اکسیدان و عامل محافظ در برابر کمبود گاستروژناستفاده می شود. خواص درمانی سیاه دانه به علت حضور تیموگوینون، یکی از اجزای مهم بیولوژیکی و فعال اسانس،همراه با سایر اجزای با ارزش بالا مانند اسید لینولئیک، نیکلون (دی تیموکینون)، نیکلین، مالاتین و ترانس آنتولاست. با توجه به کمبود یک بررسی جامع در مورد روغن دانه سیاه دانه در این مقاله، خصوصیات فیزیکوشیمیایی،کیفیت و جنبه های دارویی و تغذیه ای روغن دانه سیاه مورد بررسی قرار گرفته است.

کلیدواژه ها:

اسید چرب ، Ranunculaceae ، تیموگوینون ، سلامتی ، ترکیبات روغن