محمد تقی شاکری - استاد آمار زیستی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
امیر رسولیان - معاونت فنی مرکز بهداشت ثامن مشهد، مشهد، ایران
مجیدرضا عرفانیان تقوائی - -استاد بیماریهای عفونی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
شیرین اعتماد رضائی - پزشک عمومی، مشهد، ایران

مقدمه  چاقی به عنوان مهمترین عامل خطرساز ابتلا به دیابت نوع 2 شناخته شده است و شاخص های مختلف تن سنجی شامل دور کمر، دور باسن و شاخص توده بدنی به نوعی گویای مشکل چاقی هستند. هدف از این مطالعه بررسی ارتباط این شاخص ها با ابتلا به دیابت است. روش کار در یک مطالعه توصیفی مقطعی در سال 1389 در شهر مشهد, تعداد 7000 فرد بالای 30 سال از نظر دیابت غربالگری شدند. این افراد ازمیان کلیه افراد تحت پوشش مراکز بهداشتی درمانی ثامن به روش نمونه گیری غیر احتمالی آسان انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز از پرونده ها استخراج و وارد نرم افزار SPSS شد. با آزمون های من ویتنی و کروسکال والیسی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج  540 نفر از شرکت کنندگان مبتلا به دیابت, 4771 نفر در معرض خطر ابتلا به دیابت و 1689 نفرسالم بودند. بین اندازه دور کمر، دور باسن، دور کمر به دور باسن، دور کمر به قد و شاخص توده بدنی در سه گروه بیمار، در معرض خطر و سالم رابطه معنی داری وجود دارد( 001/0> p). همچنین تفاوت معنی داری بین جنس در سه گروه نشان داده شد(001/0> p). متغیرهای سابقه خانوادگی دیابت، BMI، دور باسن، فشار خون دیاستولیک و نسبت دور کمر به قد جزء عوامل پیشگویی کننده قند خون ناشتا در افراد هستند که رابطه معنی داری دارند (06/0=2r).نتیجه گیری  با توجه به ارتباط بین شاخص های تن سنجی و ابتلا به دیابت، لزوم آموزشهایی در زمینه جلوگیری از چاقی و اصلاح در روش زندگی وتغذیه مناسب و انجام تحرک و ورزش بدیهی می باشد.

دیابت, دور کمر, دور باسن, شاخص های تن سنجی, نمایه توده بدنی