محمدحسین عالی نژاد - دانشجوی دکتری جغرافیا، دانشگاه تبریز
سمانه بیرانوند - فارقالتحصیل سطح دو حوزه علمیه صادقیه، تبریز.

سخن پیرامون سیره امام علی(علیه السلام) در برخورد با مخالفان حکومت الهی حضرت است. بی تردید نمیتوان حکومتی را یافت که مخالف نداشته باشد . بنابراین باید دریابیم که شیوه صحیح برخورد با مخالفان حکومت چیست و با کسانی که مبانی نظام را قبول ندارند، چگونه باید رفتار کرد این شیوه را امام علی(علیه السلام) به همه نظامهای حکومتی انسانیآموخته است و حکومت حدودا پنج ساله حضرت بهترین الگو را در این زمینه عرضه کرده است. آن حضرت پس از رحلت پیامبر بزرگوار بالفاصله با جریان سقیفه که اثرات آن 25 سال طول کشید و نیز در حکومت پنج ساله خود با سه جریان مخالف ناکثین، قاسطین و مارقین روبرو شدند. بررسی و شناخت عملکرد معارضان در دوران 25 ساله و همچنین سه گروه مخالف در دوران خلافت آن بزرگوار و مواضع ایشان در برابر مخالفان میتواند نقش بسیار مهمی در آگاهی از شیوه برخورد با دشمنان داشته باشد. بیشک دشمنشناسی از محوریترین مباحث در موضوع دفع تهدیدها و دفاع از یک ملت بهشمار میآید. چه بسا امتهایی که در طول تاریخ در اثر غفلت از دشمنان و فقدان آگاهی و بصیرت لازمسیاسی و اجتماعی در شناخت توطئه های بیگانگان و اتخاذ مواضع به موقع و صحیح توسط نخبگان و خواص آن جامعه به سرنوشتی هالکت بار منجر گردیده اند. تحقیق حاضر در صدد تبیین فضای سیاسی حاکم بر زمان خلافت حضرت علی(علیه السلام) بوده و میخواهد به این پرسش مهم پاسخ دهد که برخورد امیرالمومنین با جنگ نرم به چه شیوه هایی بوده است و الگویی مناسب برای برخورد مسلمانان بهویژه در ایران با توطئه ها و هجمه های بنیانشکن دشمنان ارائه دهد.

جنگ نرم، دشمن شناسی، قاسطین، مارقین، ناکثین.