کاربرد اسیدهای آلی و معدنی بر آزادسازی عناصر غذایی در خاکهای آهکی

سابقه و هدف: تاثیر کاربرد اسیدهای آلی و معدنی در خاک های آهکی ایران به طور کامل بررسی نشده است. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر کاربرد اسیدهای آلی استیک، سیتریک و اگزالیک اسید و اسیدهای معدنی سولفوریک و فسفریک بر مقدار pH و EC خاک و همچنین رهاسازی عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان در محلول خاک می باشد. مواد و روش ها: برای بررسی رهاسازی عناصر غذایی توسط اسیدهای آلی و معدنی از دو نمونه خاک آهکی با بافت لومی استفاده شد. عصاره گیری از خاک ها با محلول های اسیدهای سیتریک، اگزالیک، استیک، سولفوریک و فسفریک با غلظت های 1، 5 و 10 میلی مولار (25 میلی لیتر محلول و 10 گرم خاک) و آب مقطر به عنوان شاهد به مدت یک ساعت انجام شد. مقدار pH و قابلیت هدایت الکتریکی محلول ها بلافاصله پس از عصاره گیری اندازه گیری شد. غلظت نیترات، آمونیوم، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، آهن، روی، مس و منگنز در عصاره اندازه گیری شد. یافته ها: به طور کلی با کاربرد اسیدها مقدار pH محلول خاک پس از گذشت یک ساعت بین 03/0 تا 66/1 واحد کاهش نشان داد.. تیمار اسید فسفریک با غلظت 10 میلی مولار در هر دو نمونه خاک بیشترین کاهش pH را نشان داد. تیمارهای مختلف اسیدهای آلی و معدنی بر مقدار فسفر؛ پتاسیم، کلسیم، منیزیم، نیترات، آمونیوم و عناصر کم مصرف استخراج شده از خاک ها تاثیر مثبت معنی دار داشت. بیشترین غلظت فسفر(بجز عصاره گیر اسید فسفریک)، کلسیم، منیزیم و آمونیوم استخراج شده به ترتیب با مقادیر 23/4، 2797،1078 و 2/67 میلی گرم بر کیلوگرم خاک و همچنین بیشترین روی و مس استخراج شده با مقادیر 61 و 74 میکروگرم بر کیلوگرم خاک در تیمار اسید استیک 10 میلی مولار در خاک 2 دیده شد. بیشترین مقدار پتاسیم و نیترات آزاد شده به ترتیب با مقادیر 673، 247 میلی گرم بر کیلوگرم خاک از تیمار 10 میلی مولار اسید فسفریک در خاک 2 به دست آمد. بیشترین مقدار آهن و منگنز استخراج شده نیز به ترتیب با مقادیر 5420 و 10320 میکروگرم بر کیلوگرم خاک در تیمار اسید سیتریک 10 میلی مولار در خاک 2 دیده شد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که کاربرد اسیدهای آلی و معدنی در خاک بسته به نوع اسید باعث رهاسازی برخی عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان در زمان کوتاهی (یک ساعت) در محلول خاک می شود. همچنین از بین اسیدهای به کار رفته اسید فسفریک بیشترین تاثیر را در کاهش مقدار پی اچ خاک داشت. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که کاربرد اسیدهای آلی و معدنی در خاک بسته به نوع اسید باعث رهاسازی برخی عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان در زمان کوتاهی (یک ساعت) در محلول خاک می شود. همچنین از بین اسیدهای به کار رفته اسید فسفریک بیشترین تاثیر را در کاهش مقدار پی اچ خاک داشت.

کلیدواژه ها:

اسید استیک ، اسید اگزالیک ، اسید سولفوریک ، اسید سیتریک ، اسید فسفریک