تحلیل فرسایندگی بادهای ایستگاههای سینوپتیک استان کرمان با استفاده از گلباد، گلطوفان و گلماسه
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: فصلنامه مدیریت خاک و تولید پایدار، دوره: 9، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_EJSMS-9-2_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 839
نویسندگان
گروه علوم و مهندسی خاک، دانشگاه شهید باهنر کرمان
گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان
عضو هیات علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان
چکیده
چکیده سابقه و هدف: فرسایش بادی یکی از مهمترین جنبه های تخریب اراضی در مناطق خشک و نیمه خشک نظیر استان کرمان محسوب می شود. مهمترین عوامل فرساینده موثر در فرسایش بادی و تولید رسوب، جهت و سرعت باد هستند. هدف پژوهش حاضر، تجزیه و تحلیل بادهای فرساینده به منظور تعیین جهت غالب بادهای طوفانزا و همچنین بررسی وضعیت و پتانسیل فرسایش بادی در مناطق مختلف استان کرمان در بازه 8 تا 11 ساله میباشد. مواد و روشها: در این پژوهش، دادههای 12 ایستگاه سینوپتیک استان کرمان طی یک دوره آماری 8 تا 11 ساله مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این راستا با استفاده از نرم افزار WR Plot View، تحلیل و رسم گلبادها و گلطوفانهای ایستگاههای منتخب استان انجام شد. از طرفی، گل ماسه های ایستگاه های مورد مطالعه نیز با استفاده از نرم افزارSand Rose Graph 3 رسم و شاخص های مختلف حمل ماسه و جهت حمل رسوب تعیین شد. یافتهها: نتایج حاصل از تحلیل گلباد سالانه استان کرمان نشان داد که به طور کلی، در نیمه غربی استان، بادهای غربی و جنوب غربی و در نیمه شرقی، بادهای شمالی فراوانی بیشتری دارند. نتایج تحلیل گل طوفان گویای این مطلب بود که فرسایندهترین بادها در اغلب ایستگاهها عمدتا از جهتهای غرب و جنوب غرب وزیده و تنها در ایستگاه های بم و شهداد از جهت شمال و در ایستگاه زرند از جهت های جنوب غرب و شمال شرق وزیده است. طبق این تحلیل، ایستگاه های جیرفت، سیرجان و کهنوج به ترتیب با 9/94، 0/8 و 0/12 درصد بیشترین درصد فراوانی باد را در کلاس های سرعت 7/6≥، 7/6 تا 7/7 و 7/7 تا 8/9 متر بر ثانیه به خود اختصاص دادند. در کلاس های سرعت بالاتر یعنی 8/9 تا 8/11، 8/11 تا 9/13 و 9/13≤ متر بر ثانیه، ایستگاه رفسنجان به ترتیب با 9/10، 0/5 و 1/4 درصد، بیشترین فراوانی را در بین همه ایستگاه ها داشت. تحلیل جهت بردار برآیند حمل ماسه (RDD ) نشان داد که جهت حرکت ماسه در ایستگاههای واقع در نیمه غربی استان عمدتا به سمت شرق و شمال شرق و در ایستگاه زرند از شمال غربی به جنوب شرقی و در ایستگاه های شهداد و بم از سمت شمال به سمت جنوب است. کمترین مقادیر کل توان حمل ماسه (DPt ) مربوط به ایستگاههای بافت و جیرفت به ترتیب با 398 و 400 واحد برداری و بیشترین مقدار آن متعلق به ایستگاه رفسنجان با 1665 واحد برداری بود. به جز ایستگاههای بافت و جیرفت که دارای قدرت فرسایشی متوسطی بودند، در سایر ایستگاه ها قدرت فرسایش بادی بالا بود. تحلیل شاخص همگنی جهت باد (UDI ) نیز نشان داد که به استثنای دو ایستگاه جیرفت و زرند که بادها، دارای تغییرپذیری زیاد و چند جهته هستند در سایر ایستگاهها، تغییرپذیری بادها متوسط و دو جهته با زاویه منفرجه است. نتیجهگیری: یافته های این پژوهش نشان داد که هرچند تحلیل فرسایندگی باد اطلاعات ارزشمندی در خصوص وضعیت فرسایش بادی و حمل ذرات رسوب بدست می دهد، ولی برای تحلیل واقعی تر فرسایش بادی استان لازم است داده های مربوط به سرعت آستانه فرسایش بادی و نیز فرسایش پذیری خاک ها نیز مورد توجه و استفاده قرار گیرد.کلیدواژه ها
فرسایش بادی, گلباد, گلطوفان, پتانسیل حمل ماسه, استان کرماناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.