بهزاد محمدی - کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی ، کارشناسی روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، معلم آموزش ویژه
فاطمه سوری - دانشجوی دکترای تخصصی، دانشگاه آزاد اسلامی اراک
معصومه نظری - کارشناسی روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی
لیلا سادات طاهری - لیسانس، دانشگاه الزهرا تهران

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش میانجی شیوه های فرزند پروری بر ارتباط آزار دیدگی و بی اشتیاقی اخلاقی با رفتارهای قلدری/ قربانی شدن دانش آموزان دوره راهنمایی بود. روش این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. کلیه دانش آموزان مدارس راهنمایی مشگین شهر در سال تحصیلی 98-1397 جامعه آماری پژوهش حاضر را تشکیل دادند ( N=3236 ). از این جامعه آماری تعداد 237 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه تجدید نظر شده قلدری/قربانی شدن الویوس، مقیاس آزاردیدگی مالیک و شاه؛ پرسشنامه بی اشتیاقی اخلاقی بندورا و مقیاس شیوه های فرزند پروری والدین بامریند استفاده شد. داده های جمع آوری شده نیز با استفاده از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون در نرمافزار SPSS21 و تحلیل معادلات ساختاری در نرم افزار Smartpls3 تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که آزاردیدگی با قلدری کردن و قربانی شدن شدن همبستگی ندارد ( p > 0/05 ). بی اشتیاقی اخلاقی با قلدری کردن ( r=0/23 ; p < 0/001 )، قربانی شدن ( r=0/22 ; p < 0/001 ) همبستگی مثبت دارد. در نهایت تحلیل معادلات ساختاری نشان داد که شیوه فرزند پروری سهل گیر در ارتباط با آزاردیدگی و بی اشتیاقی اخلاقی با قلدر شدن دانش آموز نقش میانجی دارد و شیوه فرزند پروری مستبدانه در ارتباط با آزاردیدگی و قربانی شدن دانش آموز نقش میانجی معناداری ایفا می کند. به طور کلی نتایج این مطالعه نشان می دهد که بی اشتیاقی اخلاقی میتواند از عوامل ارتقای رفتارهای قلدری کردن و قربانی شدن باشند. و شیوه فرزند پروری سهل گیر میتواند احتمال بروز قلدر شدن دانش آموز را بیشتر نماید و شیوه فرزند پروری مستبدانه قربانی شدن آن را.

شیوه های فرزند پروری، آزاردیدگی، بی اشتیاقی اخلاقی، قلدری/قربانی