بررسی زمین شیمی زیست محیطی اثرات آبیاری پساب بر خاک های کشاورزی و سطحی جنوب شهر تربت حیدریه، استان خراسان رضوی، شمال شرق ایران

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: دوفصلنامه یافته های نوین زمین شناسی کاربردی، دوره: 12، شماره: 24
  • کد COI اختصاصی: JR_NFAG-12-24_011
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 337
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سید علی مظهری

گروه زمین شناسی، دانشگاه پیام نور، صندوق پستی ۴۶۹۷-۱۹۳۹۵، تهران، ایران

فهیمه شیبانی

گروه زمین شناسی، دانشگاه پیام نور، صندوق پستی ۴۶۹۷-۱۹۳۹۵، تهران، ایران

علیرضا مظلومی بجستانی

گروه زمین شناسی، دانشگاه پیام نور، صندوق پستی ۴۶۹۷-۱۹۳۹۵، تهران، ایران

چکیده

زمین­های کشاورزی جنوب شهر تربت حیدریه به مدت بیش از 30 سال با پساب شهری آبیاری شده­اند. در این پژوهش ترکیب شیمیایی و خواص فیزیکوشیمیایی خاک­های آلوده آبیاری شده با پساب و میزان فلزات سنگین سبزیجات کشت شده بر روی این خاک­ها تعیین شده و با نمونه­های غیرآلوده مقایسه شده است. در خاک­های آلوده میزان pH (8/7- 5/7) کمتر و درصد ماده آلی (بیش از 3/2) بیش­تر از سایر خاک­ها (با pH بالای 8 و درصد ماده آلی کمتر از یک) می­باشد. مقادیر یکسان اکسیدهای اصلی و روند مشابه الگوهای عناصر نادر خاکی (REE) در تمام نمونه­های خاکی، مواد مادر مشابه در تشکیل آن­ها را پیشنهاد می­دهد. با این­حال میزان عناصر کمیاب در خاک­های آلوده و سایر نمونه­ها بسیار متفاوت است. خاک­های آلوده شده با پساب غنی­شدگی قابل­ملاحظه در بسیاری از عناصر بالاخص فلزات سنگین نشان می­دهند. خاک­های آلوده در مقایسه با سایر نمونه­ها نسبت­های 206Pb/204Pb، 207Pb/204Pb، 208Pb/204Pb و 206Pb/207Pb پایین­تر و 208Pb/206Pb بالاتری دارند که نشان از تاثیر منابع بشر­زاد بر ترکیب این خاک­ها دارد. زیست­دسترس­پذیری فلزات سنگین در خاک­های آلوده به نسبت سایر خاک­ها بسیار افزایش یافته و موجب بالا رفتن ضریب انتقال به گیاه و تمرکز بالای فلزات سنگین در سبزیجات کشت شده بر روی این خاک­ها شده است. غلظت فلزات سنگین Cd، Cr و Pb در سبزیجات آلوده به بالاتر از حداکثر غلظت مجاز می­رسد.

کلیدواژه ها

زمین شیمی, پساب, آلودگی خاک, فلزات سنگین, تربت حیدریه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.