امیر اثنی عشری - گروه زمین شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
امیر ساعدموچشی - گروه هنر و معماری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

طی سالیان اخیر شناسایی و حفاظت از پدیده های ارزشمند زمین شناسی که تحت عنوان زمین میراث (میراث زمین شناختی) شناخته می شوند در کانون توجه بسیاری از کشورهای توسعه یافته قرار گرفته است. در کشور ما محققین زمین شناسی و علوم وابسته از جمله زمین باستان­شناسان با این موضوع آشنایی زیادی ندارند. بنابراین در این مقاله سعی شده است تا از زمین میراث و واژه های مرتبط (زمین حفاظت و زمین عارضه) تعریف دقیقی ارائه شود. پس از مطالعه این مقاله، پژوهش­گران زمین شناسی و سایر علوم وابسته قادر خواهند بود تا در حین مطالعات پژوهشی خود، ارزش پدیده های زمین شناسی را در زمینه های مختلف به­ویژه گردشگری ارزیابی کنند. براساس طبقه بندی های ارائه شده در خصوص زمین میراث ، می توان آن­ها را براساس مقیاس و بزرگی زمین عارضه، برجا یا نابرجا بودن زمین عارضه، فراوانی زمین عارضه در مقیاس جغرافیایی و در نهایت براساس کاربردی که دارند به زیرگروه های مختلف طبقه بندی کرد. شناسایی کاربرد زمین عارضه بسیار حائز اهمیت بوده و در معرفی یک زمین عارضه به­عنوان زمین میراث نقش اساسی دارد. کاربرد اصلی زمین میراث ها در زمینه های علمی، آموزشی و گردشگری/تفریحی است. در این مقاله نشان داده شده است که چگونه زمین عارضه های یک منطقه به شیوه های مختلف کیفی و عددی ارزیابی می شوند تا در نهایت از بین زمین عارضه های موجود بهترین آن­ها که دارای ارزش علمی، آموزشی، گردشگری/تفریحی و یا تلفیقی از آن­ها می باشد انتخاب و به عنوان زمین میراث معرفی شوند. در این مقاله مصداق­هایی از کشور ایران ذکر شده است.

زمین میراث (میراث زمین شناختی), زمین عارضه, زمین حفاظت, زمین گردشگری, ایران