محمد مهدی اردبیلی - دکتری فلسفه دانشگاه تبریز
محمد اصغری - دانشیار فلسفه دانشگاه تبریز

عمدتا پدیدارشناسی روح را اولین اثر هگل می دانند که در آن برای نخستین بار رویکرد دیالکتیکی خاص وی تبیین شده است. اما معمولا فراموش می شود که پدیدارشناسی روح، نه اثری مستقل، بلکه نتیجه فلسفه ورزی های دوران ینا (۱۸۰۱-۱۸۰۶) است که نتیجه آن علاوه بر متون متعدد، مجموعه دست نوشته های نظام ینا است که در آن هگل برای نخستین بار از شکلی از حقیقت نظام مند در قالب یک فرآیند کلی سخن می گوید. یکی از مهم ترین بخش های این نظام متافیزیک نام دارد که هگل در آن، گذاری دیالکتیکی از نخستین مبانی فهم بشری (اصل امتناع تناقض) تا والاترین تجلی حقیقت (روح مطلق) را به نمایش می گذارد. از این متن، نه تنها در زبان فارسی هیچ شرحی در دسترس نیست، بلکه حتی در عالم انگلیسی زبان نیز به ندرت به آن اشاره شده است. به همین منظور، مقاله حاضر سه بخش اصلی برسازنده متافیزیک ینا، یعنی گذار از شناخت در مقام نظام اصول نخستین به متافیزیک ابژکتیویته و در نهایت متافیزیک سوبژکتیویته را مورد واکاوی قرار خواهد داد.  

واژگان کلیدی: هگل, متافیزیک, نظام ینا, روح مطلق, پدیدارشناسی