بررسی نقش بارش بر تامین نیاز آبی، عملکرد و میزان تنش رطوبتی محصولات غالب دیم دشت زنجان

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: سومین کنفرانس ملی هیدرولوژی ایران
  • کد COI اختصاصی: WRRC03_132
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 556
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

پرستو امیرذهنی

دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

ابوالفضل مجنونی هریس

دانشیار، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

احمد فاخری فرد

استاد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

اسماعیل اسدی

استادیار، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

چکیده

غلات اساسی ترین محصول در سبد غذایی جهانیان است. بعد از غلات، حبوبات به عنوان اصلیترین منبع غذایی انسان مطرح بوده و اهمیت غذایی و زراعی قابل توجهی دارند. عدس در بین حبوبات، علاوه بر دارا بودن مقدار زیاد پروتئین باکیفیت و با ارزش، مناسب و مکمل برای پروتئین غلات در الگوی تغذیهای، تثبیت کننده نیتروژن هوا در خاک نیز میباشد، که این خاصیت عدس باعث شده در تناوب با غلات کشت گردد. بدین ترتیب کشت متناوب گندم دیم با عدس دیم عامل مهمی در ثبات تولید در دیمزارهای کشورهای درحال توسعه است. لذا در این مطالعه به دلیل اهمیت گندم و عدس به عنوان دو محصول عمده دیم و قرار گیری آنها در تناوب زراعی اراضی دیم دشت زنجان به بررسی ارتباط بین عملکرد و تبخیر-تعرق با بارش و ضریب تنش آبی پرداخته شده است. نتایج مطالعه نشان داد، میانگین مقدار تبخیر- تعرق واقعی گندم و عدس برای دشت زنجان در دوره مورد مطالعه به ترتیب برابر 398 و 262 میلیمتر و میانگین ضریب تنش (Ks) به ترتیب برابر 36و 33 درصد محاسبه گردید. بررسی روابط رگرسیونی نشان داد که بیشترین همبستگی بین تبخیر-تعرق و عملکرد و سپس ضریب تنش و عملکرد گندم دیم وجود دارد. اما در عدس این روند متفاوت است و همبستگی بین بارش و عملکرد بیشتر از همبستگی بین عملکرد عدس و ضریب تنش آبی میباشد. بررسیها نشان داد که در دوره رشد این دو محصول تنش آبی و عدم تامین نیاز آبی گیاه باعث افت شدید عملکرد محصول میگردد. برای رسیدن به عملکرد بالا استفاده از روشهای جدید خاکورزی، کشاورزی حفاظتی و انجام آبیاری تکمیلی، همچنین استفاده از روش کشت انتظاری برای عدس قابل توصیه است.

کلیدواژه ها

تنش آبی، زنجان، عدس دیم، عملکرد، گندم دیم

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.