عاطفه حسینی صدر - گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
شهناز راشدی - دانشجوی دکتری آب و هواشناسی،گروه آب و هواشناسی، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی، دانشگاه تبریز
غلامحسن محمدی - دکتری اقلیم شناسی، سازمان هواشناسی کشور، اداره کل هواشناسی آذربایجان شرقی

در مطالعه حاضر به منظور مطالعه روند تغییرات بارش در حوضه آبریز دریاچه ارومیه و ارتباط آن با نوسانات تراز سطح آب دریاچه از داده های بلند مدت (1980-2016) مجموع بارش فصلی و سالانه 21 ایستگاه سینوپتیک و داده های تراز آب دریاچه استفاده شد. برای ارزیابی روند تغییرات تراز سطح آب دریاچه ازآزمون ناپارامتری من-کندال استفاده شد و به منظور بررسی ارتباط بین نوسانات بارش با تغییرات تراز آب دریاچه از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد که بارشهای سالانه در سه ایستگاه روند افزایشی داشتند که تنها در ایستگاه میانه این روند معنیدار بود. درحالیکه در 13 ایستگاه روند کاهشی مشاهده شد که در ایستگاه های تبریز، مراغه و ارومیه از لحاظ آماری معنیدار بودند. تحلیل روند بارشهای فصلی نتایج مشابهی در مورد بارش های بهار نشان داد. در بارش های تابستانه گرایش به افزایش بارش در مقایسه با دیگر فصول مشاهده شد به طوری که در 11 ایستگاه روند افزایشی (به صورت غیر معنیدار) مشاهده شد. برعکس این نتایج در فصل زمستان حاکم است به طوری که تنها در 4 ایستگاه روند افزایشی آن هم به صورت غیر معنی دار مشاهده شد. در این میان بارش های پاییزه در هیچ یک از ایستگاه ها روند معنی دار نداشتند که نشان دهنده ایستا بودن بارشهای این فصل است. نتایج اجرای همبستگی پیرسون نشان داد که ارتباطی قابل ملاحظه ای بین بارش های فصلی حوضه آبریز با تغییرات تراز آب وجود ندارد. تنها بارشهای بهاره با ضریب همبستگی 0/121 و به صورت معنی دار در تغییرات تراز آب دریاچه تاثیر دارند.

بارش فصلی، تراز آب دریاچه، آزمون من کندال، ضریب همبستگی پیرسون، دریاچه ارومیه.