مجید جعفری - دانشجو، دکترای منابع آب، گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه تبریز
مهرناز برنجی - دانشجو، کارشناسی کشاورزی، علوم و مهندسی آب، دانشگاه تبریز
صمد دربندی - استادیار، گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه آزاد تبریز

فرایند تبخیر یکی از اجزای اصلی چرخهی هیدرولوژی است و برآورد آن در اقلیمهای مختلف، به عنوان یکی از مهمترین عوامل اثرگذار جوی، از اهمیت ویژهای در برنامهریزی و مدیریت منابع آب در بخش کشاورزی، تعیین الگوی کشت و مدیریت صحیح مخازن آبی برخوردار است. در این پژوهش قابلیت کاربرد شبکه عصبی بیزین و رگرسیون خطی چندمتغیره برای شبیه سازی تبخیر از تشت در ایستگاه تبریز بررسی شده است. داده های هواشناسی شامل حداکثر و حداقل دمای هوا، نقطه شبنم، حداکثر و حداقل رطوبت نسبی، تعداد ساعات آفتابی و سرعت روزانه باد سالهای 1371-1391 ایستگاه سینوپتیک تبریز استفاده شدند. مدلهای مذکور (شبکهی عصبی بیزین و رگرسیون خطی چند متغیره)، بااستفاده از معیارهای ارزیابی ( ( RMSE, MAE,R2 مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در مرحله آزمون مقادیر, R2 RMSE , MAE برای مدل رگرسیون خطی چندمتغیره به ترتیب معادل 0/73 ، 2/17 ، 1/7 و برای مدل بیزین معادل 0/77 ، 2/12 ، 1/63 بوده است. در حالت کلی نتایج نشاندهنده ی قابل قبول بودن کاربرد مدلهای بسط دادهشده برای تبخیر از تشت در منطقه مورد مطالعه میباشد و حاصل مقایسات مقبولیت بیشتر روش بیزین نسبت به روش رگرسیون خطی چندمتغیره بوده که در روش بیزین به دلیل داشتن RMSE, MAE کمتر و R2 بیشتر نتایج بهتری به دست آمده است.

تبخیر، شبکه بیزین، رگرسیون.