روح اله فتاحی نافچی - دانشیار گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد
سیدعلی میریان - کارشناس ارشد مهندسین مشاوز طرح افرا سپاهان، اصفهان ایران

عدم یکنواختی توزیع زمانی و مکانی بارندگیها در مناطق مختلف کشور و ضرورت مدیریت یکپارچه و جامع منابع آب به منظور ایجاد توسعه پایدار، انتقال آب بین حوضهای در قالب طرحهای توسعهای برای تامین آب کافی و مناسب را موجب شده است. در زمان حاضر هزینه کار و محدودیت سرمایه تامین مالی این پروژه ها را با چالشهای جدی مواجه نموده و حتی غیر ممکن ساخته است. بررسی برنامه های مدیریت منابع آب کشور نشان از عزم مدیران برای اجرای تعداد زیادی از طرحهای انتقال بین حوضه ای در سالهای آتی دارد. بررسی داده های آب سنجی در خصوص حجم آب انتقال یافته از حوضه مبدا به مقصد، نشان می دهد در بسیاری از سالها حجم آب انتقال یافته کمتر از حجم آب برنامه ریزی شده بوده است . هزینه های زیادی برای فائق آمدن بر محدودیتهای فنی سازه های هیدرولیکی در این پروزه ها مورد نیاز است واز آنجا که بین حجم آب انتقال یافته و هزینه در این پروژه ها رابطه عکس وجود دارد، هزینه واحد آب تامین شده بشدت افزایش می یابد که مزیت آنها در مقایسه با سایر گزینه ها را کاهش می دهد. از سوی دیگر عدم تامین نیازهای آبی تخصیص یافته در حوضه مقصد باعث بروز منازعات اجتماعی و زیست محیطی گردیده است.تحلیل اقتصادی این پروژه ها برای تصمیم گیری صحیح نیاز به لحاظ نمودن ملاحظات هیدرولوژیکی و ریسکهای محتمل برای اطمینان از تامین اهداف پروژه با سطح اعتماد پذیری معین برای تخصیص های مختلف دارد. تعیین ظرفیت مطمئن انتقال آب نیازمند شناخت عدم قطعیتهای مرتبط با آن و مقایسه اقتصادی این پروژه ها باید بر مبنای ظرفیت مطمئن آب قابل استحصال با سایر گزینه ها مانند آب شیرینکنها، تصفیه فاضلابها (بازیافت) و احیا آبخوانها (از طریق تغذیه مصنوعی)، مدیریت مصرف و صرفه جوئی انجام گردد.

انتقال آب، بین حوضه ای، ظرفیت مطمئن، عدم قطعیت، تصمیم گیری