اهمیت و نقش کاوشهای علمی باستان شناسی در پاسخ به پرسش های بدون جواب درباره دو کتیبه نویافته اورارتویی
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: نخستین همایش ملی باستان شناسی و تعامل آن با علوم وابسته
- کد COI اختصاصی: ARCTUR01_025
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 388
نویسندگان
استادیار پژوهشکده زبانشناسی، متون و کتیبه هاپژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری
چکیده
اورارتوها در حدود قرن نهم تا ششم ق.م در نواحی اطراف دریاچه های ارومیه، وان و سوان حکومت کردند. از آنها آثار بسیاری از طریق کاوشهای علمی یا حفاریهای غیر مجاز به دست آمده است. نگارنده در سال 1393 متوجه استلی دوزبانه (اورارتویی-آشوری) در ماکو شد که ارامنه منطقه در گذشته بر آن چلیپایی کنده کاری و به عنوان سنگ قبر از آن استفاده کردند. این استل از سمت چپ آن دارای رد تیشه است و اگر محوطه کشف یا کاوش آن مشخص بود امکان یافتن بخش یا بخشهای دیگر آن به شکل کتیبه اورارتویی-آشوری یا حتی بعدها به شکل سنگ قبر دیگر وجود داشت میتوانست در قرائت متن آن کمک کند. همچنین شناسایی محل کشف یا کاوش آن ممکن است به کشف محوطهای اورارتویی و کاوش نشده منجر میشد. همچنین در همان سال پژوهشگر دیسک اورارتویی موزه باستان شناسی تبریز را مورد پژوهش قرار داد که پیشتر منتشر نشده بود. این دیسک، با کتیبه ای به نام آرگیشتی، در صورتی که دیسک افسار اسب باشد در محل اصلی کاوش بایداحتمالا0 به شکل جفت به دست می آمد. از آن روی که مشخص نیست این دیسک از کجا به دست آمده پرسشهایی درباره آن هنوز پاسخ داده نشده است. در کتیبه آن فقط نام آرگیشتی آمده و نه پدر او بنا بر این فقط از روی خط شناسی میتوان فهمید این آرگیشتی اول است نه دوم. همچنین پیشتر سنگ نبشته های اورارتویی آرگیشتی دوم در آن منطقه به دست آمده نه از آرگیشتی اول. بنا بر این حدس زده میشود این شیء مدتها بعد از ساخت به این منطقه رسیده است اما اگر محوطه آن مشخص بود این حدس و گمانها میتوانست به یقین تبدیل شود. بنا بر این دانستن بافت باستانی و محوطه برای هر دوی این کتیبه ها میتواند پاسخگویی به آنچه درباره آنها مبهم است بیانجامد و نشانگر اهمیت کاوشهای علمی باستان شناسی است.کلیدواژه ها
اورارتو، دیسک، استل، ماکو، موزه باستان شناسی تبریز.اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.