نگاه فرایندی به سنت های اجتماعی در سوره اسراء

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 567

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JISS-7-1_003

تاریخ نمایه سازی: 28 مهر 1398

چکیده مقاله:

کل نظام هستی، هدف مند و بر پایه قانون علی - معلولی استوار است. بر همین مبنا، روابط حاکم بر عالم انسانی و غیرانسانی، مبتنی بر اصل تاثیر و تاثر است. روابط اجتماعی انسان نیز خارج از این سیستم و حتمی بودن نیست. قرآن که دربردارنده قوانین چیستی و چرایی عالم هستی است از هست اجتماعی سخن گفته و بر این دسته از قوانین الزامی، نام سنن نهاده است که در علوم اجتماعی به آن سنت های اجتماعی گویند. با توجه به گستردگی قرآن و محدودیت ظرفیت مقاله، در نوشتار حاضر با روش توصیفی - تحلیلی و با کمک منابع تفسیری، تاریخی وجامعه شناسی برای شناسایی سنت های اجتماعی، تنها سوره مبارکه اسراء که کلیدی ترین سنت های اجتماعی را یادآور شده بررسی می شود تا مدل فرایند تحقق سنت ها در جوامع بشری از مبدا تا مقصد، شناسایی و به عنوان دانشی بنیادین، مفید برای تفسیر وقایع گذشته و تحلیل پدیده های پیش رو باشد. قوانین و سنت های شناسایی شده در این سوره عبارتند از: اصل هدایت گری خدا و هدایت پذیری بشر، اصل تربیتی تشویق و ترغیب، اصل مرید و مختاربودن انسان، اصل بازخوردگیری و ارزیابی اعمال، سنت استمهال، پاداش در قالب تنبیه مجرمین و طالحین و پیروزی صالحین و در نهایت، جانشینی اهل حق بر باطل یا سنت استخلاف.

نویسندگان

حسن غفاری فر

استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم (ع)

صفورا سالاریه

مدرس رشته تاریخ جامعه الزهرا (س)

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آزاد ارمکی، تقی (1388)، تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام از ...
  • آلوسى، محمود بن عبدالله (1415ق)، روح المعانی فی تفسیر القرآن ...
  • ابن اثیر جزری، مبارک بن محمد (1367)، النهایه فی غریب ...
  • ابن حجر هیتمی، احمدبن محمد (1417ق)، الصواعق المحرقه على اهل ...
  • ابوالفتح رازی، حسین بن علی (1408ق)، روض الجنان و روح ...
  • تاجبخش، احمد (1376)، تاریخ وتاریخ نگاری، شیراز: انتشارات نوید. ...
  • حامد مقدم، احمد (1379)، سنت های اجتماعی در قرآن کریم، ...
  • دانیال، بیتل (1373)، تببین در علوم اجتماعی؛ درآمدی به فلسفه ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق)، معجم مفردات الفاظ قرآن، ...
  • رجبی، محمود (1389)، سنت های اجتماعی در قرآن؛ ویژگی ها، ... [مقاله ژورنالی]
  • رشید رضا، محمد (1414ق)، تفسیر القرآن الحکیم الشهیر بتفسیر المنار، ...
  • روحانی، تورج (1394)، سنت های الهی در قرآن؛ منطق استخراج، ... [مقاله ژورنالی]
  • رووت، مایکل (1389)، فلسفه علوم اجتماعی، ترجمه: محمد شجاعیان، تهران: ...
  • سبزواری نجفی، محمد بن حبیب الله (1419ق)، ارشادالاذهان الی التفسیر ...
  • سلیمانی، جواد (1396)، بررسی آیات غلبه حق بر باطل از ...
  • سید قطب (1425ق)، فی ظلال القرآن، بیروت : دارالشروق. ...
  • سیوطی، عبدالرحمن بن ابوبکر (1989م)، اسباب النزول، بیروت: دارالهجره. ...
  • صدر، سیدمحمدباقر (1369)، سنت های تاریخی و فلسفه اجتماعی در ...
  • (1400ق)، مقدمات فی التفسیرالموضوعی القرآن، بیروت:دارالتوجیه الاسلامی. ...
  • (بی تا)، المدرسه القرآنیه، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات. ...
  • صدرالدین شیرازی، محمد (1990م)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، ...
  • طباطبایى، محمدحسین (1390ق)، المیزان فی تفسیرالقرآن، بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات. ...
  • (1374)، المیزان فی تفسیرالقرآن، ترجمه: محمدباقر موسوى، قم: جامعه مدرسین ...
  • طبرسى، احمد بن على (1403ق)، الاحتجاج على اهل اللجاج، محقق ...
  • طبرسى، فضل بن حسن (1372)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ...
  • طریحى، فخرالدین بن محمد (1375)، مجمع البحرین، محقق: احمد حسینى ...
  • طیب، سیدعبدالحسین (1378)، اطیب البیان فی تفسیر القرآن ، ج8، ...
  • عمیق، محسن (1392)، کاوشی در حقیقت اراده انسان ، مجله: ...
  • عیاشى، محمد بن مسعود (1380ق)، التفسیر(تفسیر العیاشی)، محقق: هاشم رسولى ...
  • فخر رازى، محمد بن عمر (1420ق)، التفسیر الکبیر(مفاتیح الغیب)، تحقیق: ...
  • فضل الله، محمدحسین (1419ق)، من وحی القرآن، بیروت: داراالملاک. ...
  • فهیمی، علی (1387)، سنت های الهی - تاریخی در دو ...
  • قرشى بنابى، على اکبر (1375)، تفسیر احسن الحدیث، تهران: بنیاد ...
  • کشی، محمد بن عمر (1363)، رجال الکشی؛ اختیار معرفه الرجال ...
  • کوشا، حیدر (1389)، پژوهشی در الگوی مطالعه سنت های اجتماعی ... [مقاله ژورنالی]
  • کاشانى، فتح الله بن شکرالله (بی تا)، منهج الصادقین فی ...
  • کلینى، محمد بن یعقوب (1407ق)، الکافی، محقق و مصحح: على ...
  • محمدی گیلانی، محمد (1369)، قرآن و سنن الهی در اجتماع ...
  • مرادخانی تهرانی، احمد (1386)، سنت های الاهی در قرآن، قم: ...
  • مصباح، محمدتقی (1372)، جامعه و تاریخ در قرآن، تهران: سازمان ...
  • مصطفوی، حسن (1368)، التحقیق فی کلمات القرآن، تهران: وزارت فرهنگ ...
  • مطهری، مرتضی (1384)، جامعه و تاریخ، تهران: انتشارات صدرا. ...
  • (1390)، فلسفه تاریخ، تهران: انتشارات صدرا. ...
  • مکارم شیرازى، ناصر (1371)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه. ...
  • نجفی علمی، محمدجعفر (1371)، برداشتی از جامعه و سنن اجتماعی ...
  • والش، دبلیو اچ. (1363)، مقدمه ای بر فلسفه تاریخ، ترجمه: ...
  • هیشور، محمد (1417ق)، سنن القرآن فی قیام الحضاره وسقوطها، قاهره: ...
  • نمایش کامل مراجع