عقلانیت کنش اجتماعی، از منظر حکمت اسلامی در مواجهه با سنت وبری
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: فصلنامه اسلام و مطالعات اجتماعی، دوره: 7، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JISS-7-1_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 397
نویسندگان
استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم (ع)
استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم(ع)
دانشجوی دکتری رشته فلسفه علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم(ع)
چکیده
عقلانیت و کنش، واژه هایی هستند که از حیث انتزاعی، به معنای برخاستگی از عقل و اراده اند، اما از حیث انضمامی، مبتنی بر چگونگی نگاه به ماهیت و قوای ادراکی و حرکتی انسان، معنای خاص خود را پیدا می کنند. بر همین اساس، در تحلیل وبر، عقل و کنش، به روش و عمل برآمده از عقل عملی خودبنیاد و عقلانیت کنش اجتماعی، نیز به داشتن محاسبه ریاضی وار برای دست یابی به اهداف زندگی، تقلیل و جامعه غربی، جامعه ای عقلانی و در عین حال، مبتلا به بحران معنویت دانسته شده است. اما حکمای اسلامی، مبتنی بر نگاه خود، به ماهیت و قوای انسان، عقل را به معنای ظرفیت ادراک معانی؛ و کنش را نیز منبعث از اراده برخاسته از قوه شوقیه متاثر از قوا وگرایشات نفوس سافل و عالی انسان می دانند؛ بنابراین، عقلانیت کنش اجتماعی را به معنای مبتنی کردن کنش های اجتماعی، بر ظرفیت ادراک معانی مجرد، در مراتب و مصادیق مختلف آن، تعریف و رعایت روش و محاسبه منطقی در کنش اجتماعی را تنها یکی از معیارهای عقلانی بودن در نظر می گیرند و از این حیث، جامعه را نیز دچار بحران معنویت نمی کنند.کلیدواژه ها
عقلانیت, کنش اجتماعی, ماکس وبر, حکمت اسلامیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.