بررسی معیارها و ملاحظات لازم مناسب سازی فضاهای عمومی شهری درپاسخ دهی به نیاز گروه های کم توان جسمی- حرکتی

با توجه به اینکه افراد کم توان و معلول بخش قابل توجهی از جمعیت کشور را تشکیل می دهند و با عنایت به تفاوت توانایی های این افراد و افراد سالم، توجه خاص به نیازهای ویژه ی آنها و چگونگی برآوردن این نیازها از اهمیت خاصی برخوردار است. از جمله ملزومات رشد و توسعه جوامع، ایجاد بسترهای فضایی و کالبدی مناسب جهت استفاده همه اقشار جامعه از خدمات و امکانات عمومی، به منظورتحرک و جابجایی بهتر و دسترسی آسان تر در سطح شهر است. ناتوانان جسمی، معلولان و جانبازان، بخشی ازافرادجامعه اندکه همچون سایرین، نیازمند دسترسی و استفاده ازامکانات و خدمات عمومی هستند. اما، وجود برخی موانع بویژه درنحوه طراحی، معماری و شهرسازی، بسیاری ازفضاهای شهری را فاقد شرایط لازم برای برآورده ساختن نیازهای دسترسی افراد معلول نموده است، گروه هایی که توجه به نیازهای زیستی آنان در محیط اجتماعی یعنی در فضاهای عمومی شهری می تواند امکان حرکت مستقل فارغ از کمک دیگران را برای ایشان فراهم آمورد و در نتیجه بر پویایی زندگی این گروه های جمعیتی تاثیری در خور توجه بر جای بگذارد. لذا ساماندهی و مناسب سازی فضاهای عمومی شهری با توجه به نیازهای معلولان و کم توان های جسمی- حرکتی، یکی از ضروریات هر جامعه، بخصوص جامعه ماست که بعد از جنگ علاوه بر دو گروه یاد شده با شماری از جانبازان نیازمند این توجه مواجه شده است. لذا این مسیله، بستری لازم را برای نگارش پژوهش حاضر فراهم کرده است. از این منظر، پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با هدف مناسب سازی فضاهای عمومی شهر برای اقشار خاص جامعه، تحلیل و شناسایی مولفه های کلان، میانه و خرد اثر گذار در فعال سازی یا رکورد فضاهای عمومی در راستای برخورداری از حقوق مدنی معلولین به عنوان یک شهروند در بهره گیری از فضاهای عمومی شهری پرداخته شده است. نتایج کلی تحقیق حاکی از آن است که مناسب سازی محیط برای معلولان در شهرها نیازمند نهادینه کردن این دیدگاه در بین مدیران و مسیولین، بهینه سازی ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری، تدوین ساز وکارها و ابزارهای نظارت و در نهایت رویکردی جامع نگر و الزام آور به این مقوله می باشد. به همین ترتیب در خصوص فضاهاى عمومی شهری و دسترسى به ساختمان ها (شامل مسیردسترسى، پله و رامپ و بازشوها و ..) و پارک ها نیز مشکلات شناسایى و راه حل هاى مناسب بیان مى گردد. هر یک از این راهبردها، شامل سیاست ها و اقداماتی است که شهر را به سوی بستری برای برآوردن نیازهای مختلف معلولان سوق می دهد

کلیدواژه ها:

مناسب سازی ، معلولان جسمی- حرکتی ، جانبازان ، محیط شهری ، ساماندهی شهری.