حسین معتمدی - استاد، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران- مرکز تحقیقات بیوتکنولوژی و علوم زیستی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
الناز زهدای - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
علی زارعی محمودآبادی - استاد، گروه قارچ شناسی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور، اهواز، ایران

سابقه و هدف: با توجه به گسترش عفونت های قارچی یافتن ترکیبات ضدقارچی جدید ضروری است و گونه های مختلف باسیلوس به -دلیل ویژگی های زیستی منبع مناسبی برای این منظور است. هدف این مطالعه دستیابی به گونه های بومی باسیلوس با توان تولید ترکیباتضدقارچی می باشد.مواد و روش ها: در این مطالعه گونه های باسیلوس از نمونه های خاک تیمار شده با حرارت، جداسازی شده و با استفاده از روش انتشاردیسک اثر ضدقارچی مایع رویی حاصل از کشت براث آنها بررسی شد. شاخص های MIC و MFC جدایه منتخب علیه دو قارچ استاندارد سنجیده شد و منحنی رشد آن در مقادیر مختلف دما و pH رسم شد. اثر pH، دما، زمان، منبع کربن و نیتروژن بر تولید ترکیبضدقارچی توسط جدایه منتخب بررسی شده و جدایه با استفاده از تست های بیوشیمیایی و مولکولی تعیین هویت شد. نتایج: از 6 جدایه باسیلوس، 3 جدایه توانایی تولید ترکیب ضد قارچ را داشتند و جدایه Bacillus cereus SB15 بیشترین توان ضد قارچی را نشان داد. شرایط بهینه تولید ترکیب ضدقارچ توسط این جدایه عبارت بود از: دمای pH=7.37°C؛ 48 ساعت انکوباسیون و مانیتول و اوره به عنوان بهترین منابع کربن و نیتروژن MIC و MFC ترکیب ضدقارچی تولیدی علیه آسپرژیلوس نیجر به ترتیب برابر 2 و4 و علیه آسپرژیلوس فلاوس 4 و 16 میلی گرم در میلی لیتر به دست آمد.نتیجه گیری: در مجموع می توان گفت باسیلوس جداسازی شده قابلیت مناسبی جهت تولید ترکیب ضدقارچ دارد و می توان از آن درراستای تولید ترکیبات ضدقارچی جهت کنترل عفونت های قارچی و نیز کنترل قارچها در صنایع غذایی و محیط استفاده کرد.

عوامل ضدقارچ، باسیلوس، آنتی بیوتیک، بهینه سازی، مقاومت آنتی بیوتیکی