مرتضی پیری - مربی، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل
محمد ناصحی - استادیار، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار
مریم السادات شاهین - کارشناس زیست شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهر ری، عضو باشگاه پژوهشگران جوان
محمدرضا زرین دست - استاد، گروه فارماکولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران

سابقه و هدف: آلکالوییدهای بتا- کربولین نظیر هارمان در مواد غذایی و مواد تدخینی مشتق از گیاهان نظیر توتون یافت می شوند. در این مطالعه نقش گیرنده های نیکوتینی هیپوکامپ پشتی موش سوری در اثرات هارمان بر رفتار اضطرابی مورد مطالعه قرار گرفته است. مواد و روش ها: به منظور تزریق داخل هیپوکامپی نیکوتین، ناحیه CA1 هیپوکامپ پشتی موش های سوری مورد مطالعه با استفاده از دستگاه استریوتاکس به صورت دوطرفه کانول گذاری گردید. پس از گذشت یک هفته و متعاقب تزریق داخل صفاقی هارمان، رفتار اضطرابی حیوانات با آزمون hole-board سنجیده شد. داده های حاصل با آزمون آنالیز واریانس یک طرفه مقایسه شدند. نتایج: در این مطالعه، تزریق درون صفاقی هارمان تعداد hole-board و فعالیت حرکتی حیوان را کاهش داد (P=0/001). به علاوه، تزریق دوطرفه نیکوتین به داخل هیپوکامپ پشتی نیز از تعداد hole-board کاست (P=0/01)، بدون اینکه بر روی فعالیت حرکتی اثری بگذارد. همچنین، تزریق مکامیلامین (آنتاگونیست گیرنده نیکوتینی) به داخل هیپوکامپ پشتی در غیاب و حضور هارمان اثری بر روی رفتار اضطرابی و فعالیت حرکتی نداشت (P> 0/05). نتیجه گیری: این نتایج نشان می دهد نه تنها هارمان و نیکوتین دارای اثر اضطراب زا می باشند، بلکه بین آنها یک برهمکنش پیچیده نیز وجود دارد. همچنین، اثرات اضطرابی هارمان از طریق گیرنده های غیر نیکوتینی القاء می شود.

هارمان، نیکوتین، هیپوکامپ، اضطراب، موش سوری