پایش بیماریهای مهم کلزا در مزارع استان گلستان

بهمنظور تعیین وضعیت آلودگی مزارع کلزای استان گلستان به دو بیماری مهم ساق سیاه (ناشی از (Leptosphaeria maculans و پوسیدگی اسکلروتینیایی ساقه (ناشی از (Sclerotinia sclerotiorum، تیمی متشکل از 43 نفر از کارشناسان گیاه پزشکی استان، 14 سرگروه شهرستانی و یک مرکز کنترل تشکیل شد و مزارع کلزای 14 شهرستان استان مورد بازدید قرار گرفت. در هر بازدید، یک فرم پایش حاوی اطلاعات مزرعه، گیاه کلزا و مقدار بیماری (درصد وقوع و شدت بر اساس مقیاس های سه طبقه ای) تکمیل شد. اطلاعات فرمها در نرم افزار Excel 2016 وارد شد و تحلیل های آماری با استفاده از نرم افزار StatGraphics Centurion 18 انجام گردید. بعد از پنج ماه اجرای طرح، 699 فرم پایش توسط مرکز دریافت شد. جمع مساحت مزارع پایششده 2460/4 (با میانگین (4 هکتار بود و 14420 کیلوگرم بذر (با میانگین 5/8 کیلوگرم در هکتار) در این مزارع کاشته شده بود. از 15 رقم کلزای کاشتهشده، 43/1 درصد مزارع به رقم هایولا 50 اختصاص یافته بود. ازلحاظ تاریخ کاشت، شش گروه دوهفته ای تعریف شد که 38 درصد مزارع در نیمه ی اول آبانماه کاشته شده بود. هفت نوع محصول پاییزه و 10 نوع محصول بهاره در تناوب با کلزا در مزارع کشت شده بود که به ترتیب، گندم 76/8) درصد) و برنج 45) درصد) رتبه ی اول را به خود اختصاص داده بودند. درصد آلودگی مزارع به بیماری ساق سیاه و اسکلروتینیا، به ترتیب 55/8 و 21/3 درصد مزارع پایش شده بود. میانگین شدت متوسط بیماری ساق سیاه و اسکلروتینیا به ترتیب 2/7 و 2/3 درصد بود. 98 درصد مزارع آلوده به ساق سیاه دارای شدت کمتر از 10 درصد بودند و 96 درصد مزارع آلوده با اسکلروتینیا دارای شدت کمتر از 10 درصد بودند. بر اساس تنوع مکانی، کمترین شدت هر دو بیماری در شهرستان مراوهتپه (صفر درصد) ثبت شد. بیشترین شدت ساق سیاه در شهرستانهای بندرترکمن 7/2) درصد) و گرگان 5/3) درصد) دیده شد. بیشترین بیماری اسکلروتینیا نیز در شهرستانهای گرگان 11/3) درصد) و رامیان 9/7) درصد) ثبت گردید.