تعیین پراکنش Curvularia australiensis و بیماریزایی آن در برخی از گندمیان در جنوب ایران

گندمیان یکی از مهمترین منابع غذایی برای انسان و دام هستند. برگ، ریشه و طوقه ی این گیاهان توسط گروهی از قارچها موسوم به قارچهای گرامینیکلوس ازجمله گونه های Curvularia آسیب می بینند. با توجه به پراکنش گستردهی C. australiensis در ایران و کمبود اطلاعات دراینباره در جنوب ایران، در بهار و تابستان 1396 نمونه برداری از برگ، ریشه، طوقه و خاک فراریشه ی جو، چمن، ذرت و گندم در استان بوشهر، فارس، خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد انجام شد. تشخیص ریخت شناختی جدایه های به دست آمده با استفاده از شکل و اندازهی کنیدیوم و کنیدیوفور، تعداد بندهای کنیدیوم، وجود یا عدم وجود پاشنه در کنیدیوم، سرعت رشد و ظاهر پرگنه روی محیط کشت سیب زمینی-دکستروز-آگار انجام شد. پس از مطالعات ریختشناسی تعداد 149 جدایه از قارچهای گرامینیکلوس به دست آمد که از میان آنها 68 جدایه مربوط به گونه ی C. australiensis بودند. اینجدایه ها از استانهای بوشهر (برازجان ، دهداران ، دیرʼ و خرموج )، خوزستان (اندیمشکʼ، بن رشید ، دزفول ، رامهرمز وموردک )، فارس (آباده*ʼ ، استهبان*، اقلید*، باجگاه ، بوانات ، تخت جمشید ، جهرم ، خرمبید*، خفر*، داراب* ، رونیز ، زرقان، سعادتشهرʼ، شیراز*، فسا، فور ، کازرون*، گونک ، لار ، لامرد ، لپویی ، مرودشت ) و کهگیلویه و بویراحمد (چرام* و دژ-سلیمان(ʼ جداسازی شد. نمونه های دارای نشانه ی * از جو، نمونه های دارای نشانه ی از گندم، نمونه های دارای نشانه ی از ذرت و نمونه های دارای نشانه ی ʼ از چمن جداسازی شدند. بیماریزایی جدایه ها به دو صورت افشاندن سوسپانسیون روی برگ و مایه زنی به ریشه به صورت مخلوط با خاک گلدان در ارزن، برنج، جو، ذرت و گندم آزمون شد. این جدایه ها قادر به ایجاد لکه های زرد و قهوه ای در برگهای ارزن، برنج، ذرت و گندم بود. در حالیکه هیچ علائمی در برگ جو مشاهده نشد. همچنین این جدایه ها قادر به ایجاد کاهش رشد در تمام گیاهان مورد آزمون، تغییر رنگ طوقه ی ارزن، بدشکلی ریشه ی جو و تغییر رنگ بذر ذرت و گندم بودند.