شناسایی و پراکندگی بیماری مرگ سریع برگهای نخل خرما ناشی از Serenomyces phoenicis در خوزستان

نخل خرما (Phoenix dactylifera L.)با سطح زیرکشت حدود 39576 هکتار نخلستان و متوسط تولید حدود 165 هزار تن در سال یکی از محصولات باغی مهم در استان خوزستان است که نقش مهمی را در امنیت غذایی ایفا میکند. خشکیدگی ناگهانی، سریع و غیرمعمول در برگهای پایینی نخل خرما در سالهای اخیر سبب خسارت و کاهش شدید محصول خرمای استان شده است. به طوریکه نخلداران مجبور به هرس و حذف 3-4 ردیف از برگهای پایینی نخلهای مبتلا میشوند. در اوایل بهار سال 1398، علائم نوعی سوختگی و خشکیدگی شبیه علائم بیماری بایود در دمبرگ و محور برگهای نخل خرما در سطح نخلستانهای مناطق جنوبی استان خوزستان مشاهده گردید. اولین علائم کلروز و نکروز در برگچه های یک طرف محور برگ نخل مشاهده شد. این علائم همراه با یک نوار طولی زرد مایل به قهوه ای در یک طرف محور برگ و تغییر رنگ داخلی آن همراه بود. این علائم فقط در قدیمی ترین برگهای نخل مشاهده میشد و درنهایت دچار مرگ زودرس میشدند.قبلا قارچهای Nattrassia mangiferae، Pestalotiopsis palmarum، Thielaviopsis paradoxa و Serenomyces sp. از بافتهای آلوده جداسازی و شناسایی شده اند. پس از جمع آوری دمبرگهای آلوده و انتقال آنها در آزمایشگاه زیرآب شیر شستشو داده شدند و سپسکاملا خشک و با الکل 90 درجه ضدعفونی شدند و در دمای 25 درجه سانتی گراد قرار گرفتند. پس از گذشت 3 هفته اسپورهای قارچی بر روی این قطعات ظاهر گردید که پس از کشت بر روی محیط سیب زمینی، دکستروز- آگار (PDA) به آسانی در درجه حرارت اتاق (25 C) جوانه زنی انجام میشد. پس از بررسی خصوصیات ریخت شناختی و میکروسکپی آسکوسپورهای شبیه به گونه Serenomyces phoenicis و انجام آزمون بیماریزایی روی رقم برحی، این قارچ به عنوان عامل بیماری شناسایی گردید.