زینب کیخسروی - مرکز تحقیقات آموزش و مشاوره فضای سبز شهرداری منطقه ۱۷ تهران، ایران
علیرضا فرخی - رئیس اداره فضای سبز شهرداری منطقه ۱۷ تهران، ایران
حسن قاسمیان اردستانی - معاون خدمات شهری و محیطزیست شهرداری منطقه ۱۷ تهران، ایران
نیما خالدی - موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

بیماری کپک خاکستری با عامل Botrytis cinerea با فرم جنسی Botryotinia fuckeliana یکی از بیماریهای قارچی هوازاد، غیراختصاصی که قادر است علائم پوسیدگی و سوختگی را در بسیاری از گیاهان ایجاد کند. بیماری بهطور محدود در شرایط رطوبت و در نیمه دوم اسفند و فصل بهار در قطعات رزکاری فضای سبز شهری به چشم میخورد. در این پژوهش قارچ عامل بیماری در بوستان سلامت فضای سبز شهرداری منطقه ۱۷ جداسازی شد و در محیط کشتهای عمومی Potato Dextros Agar و Water Agar کشت و در محیط کشت اختصاصی Botrytise selective media شناسایی شد. بهمنظور بررسی عامل کنترل بیولوژیک در شرایط آزمایشگاهی سه جدایه مختلف از گونه های T. harzianum، T. longibrachiatum و T. atroviridea ایزوله بومی ایران از مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران واقع در شهرستان ورامین تهیه شد. در این بررسی با استفاده از روش کشت متقابل و متابولیتهای فرار توانایی آنتاگونیستی جدایه های تریکودرما علیه قارچ B. cinerea در قالب طرحکاملا تصادفی با چهار تکرار موردبررسی قرار گرفت. نتایج مقایسه میانگین تاثیر جدایه های T. longibrachiatum، T. harzianum و T. atroviridea بر رشد قارچ B. cinerea در کشت متقابل به ترتیب ۸۷/۳۳ درصد، ۶۲/۵۶ درصد و ۴۷/۰۹ درصد و در متابولیتهای فرار به ترتیب ۷۹/۲۸ درصد، ۵۵/۷۵ درصد و ۳۵/۵۳ درصد بود. نتایج آزمون گلخانه ای در مایه زنی بوته های رز با سوسپانسیون۱۰ ۷ از قارچ عامل بوتریتیس وسوسپانسیون۱۰ ۷ از گونه های تریکودرما که اثر کنترل بیماری به ترتیب ۷۲/۳۰ درصد، ۶۴/۴۱ درصد و ۵۶/۴۴ درصد و در شاهد پیشروی آلودگی غنچه ها شایان ذکر بود. بر اساس نتایج جدایه T. longibrachiatum نسبت به دو جدایه دیگر اثر بیوکنترلی بیشتری را نشان داد. یافته های این پژوهش نشان میدهند که T. longibrachiatum پتانسیل قابل توجهی به عنوان عامل کنترل زیستی برای مهار قارچ بیماری کپک خاکستری دارد و با توجه به اثرات زیانبار قارچ کشهای شیمیایی برای کنترل این بیماری، استفاده از عوامل بیوکنترل، ضروری به نظر میرسد.