تحلیل خطر لرزه ای با مدل گوتنبرگ-ریشتر و پواسون، رسم نقشه b-value و محاسبه مقادیر DBE&MCE، در استان خراسان رضوی

سال انتشار: 1394
محل انتشار: فصلنامه زمین ساخت، دوره: 1، شماره: 4
کد COI اختصاصی: JR_TECT-1-4_004
زبان مقاله: فارسی
تعداد مشاهده: 572

نویسندگان

کارشناسی ارشد ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، ایران

چکیده

برای انجام این مقاله پژوهشی ابتدا به مطالعه و آنالیز تکتونیکی و زمینشناسی استان خراسانرضوی به عنوان مقدمات امر پرداختهایم که منتج به رسم نقشه لرزه زمینساخت استان شده است . سپس تحلیل خطر لرزهای استان و محاسبه مقادیر و معیارهای مربوطه را با دو روش گوتنبرگ-ریشتر و پواسونانجام داده ایم.پدیده زلزله، هم از نظر بزرگا و هم از نظر زمان وقوع آن یک فرآیند تصادفی است. بنابراین به منظور تجزیه و تحلیل بانک داده ای و پیش بینی وضعیت آینده استان از نظر زلزلهخیزی، لازم است پس از دستهبندی و مرتب نمودن داده ها، تابع توزیع مناسب برای محاسبه بزرگای زلزله و همچنین برای تخمین زمان وقوع آن و یا تابع توزیعی که هم شامل محاسبهبزرگا و هم زمان وقوع زلزله باشد، انتخاب شود. در این زمینه دو مدل گوتمبرگ-ریشتر و پواسون از مشهورترین و پرکاربردترین مدل ها هستند که در این مقاله نیز به عنوان مبنا به کار رفتهاند.داده های زلزله های استاندر بازه ای 112 ساله (2015-1903) از پایگاههای معتبر داخلی و خارجی جمعآوری گردیدهاندکه شامل بزرگی، طول و عرض جغرافیاییرومرکزی، زمان وقوع و عمق زلزله ها هستند. پس از ادغام زلزله ها، حذف زلزله های تکراری و پس لرزه ها و همچنین هم مقیاس کردن این بانک دادهای، در این مقاله مورد استفاده قرار گرفته اند. نتایج حاصل به صورت نمودارهای درصد احتمال وقوع و دوره بازگشت زلزله های مختلف، در متن مقاله نشان داده شدهاست. برای رسم نقشه های b-value، ابتدا استان را با نقشههای 1:250000 سازمان زمین شناسی کشوری پوشش داده و چشمههای لرزهزا در هر چهارگوش مشخص شده اند. این چشمه ها را میتوان با تطابق رومرکز زلزله های استان برروی نقشه گسلهای منطقه مشخص کرد.در مرحله بعد، باتوجه به پراکندگی زلزلهها در چهارگوشهای ذکرشده، میزان پارامترهای لرزه ای (a-value & b-value)را در هرچهارگوش از طریق رابطه گوتمبرگ-ریشتر تعیین میکنیم.سپس نقشه توزیع b-value در استان را براساس میانگین مقدار آن در چهارگوش های زمین شناسی مرتبط رسم میکنیم. در ادامه، همانطور که میدانیم به منظور تامین پایداری سازهها در مقابل زمینلرزههای احتمالی، معمولا دو مقدار بزرگا، زمین لرزه مبنای طرح (DBE)و حداکثر زمین لرزه قابل انتظار (MCE)، ملاک محاسبات قرار میگیرند که محاسبه این مقادیر با توجه به روابط مربوطه انجام شدهاست. لازم به ذکر است که با توجه به زلزهخیز بودن استان و قرارگیری آن به عنوان اولین مقصد زیارتی و سیاحتی کشور، این پژوهش با هدف ایجاد نگاهی جامع و کامل از وضعیت لرزهخیزی و تکتونیکی استان انجام شده تا منبعی مناسب برای استفاده متخصصان و محققان بحث زلزله و مدیران بحران استان در امر پیشگیری و کاهش بلایا و مخاطرات زمینلرزه قرارگیرد.

کلیدواژه ها

خراسان رضوی, b-value, گوتنبرگ- ریشتر, پواسون, زلزله مبنای طرح, حداکثر زمین لرزه قابل انتظار

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.