بررسی فراوانی مرگ مغزی و اهدای عضو و علل مرتبط با آن در خراسان شمالی سال 94-90

سابقه و هدف: مرگ مغزی قطع کلیه اعمال مغز و ساقه مغز در یک بیمار در کمای عمیق است که وضعیتی غیر قابل برگشت بوده و امکان حیات مجدد برای این بیماران وجود ندارد. پیوند اعضاء بعنوان یک شیوه نوظهور درمانی برای جانشینی اعضای بیماران با نارسایی پیشرفته اعضا شناخته شده است. مهم ترین عامل محدود کننده موفقیت در اهدای عضو، عدم رضایت خانواده است. از آنجا که یکی از اصلی ترین اهداکنندگان عضو در دنیا، بیماران مرگ مغزی هستند، شناسایی علل موافقت و امتناع ازاهدای عضو اهمیت خاصی دارد. شناخت علل مرگ مغزی و اهدای عضو برای برنامهریزان اهمیت بالایی دارد. روش کار : این مطالعه یک مطالعه تحلیلی-مقطعی است. فهرست بیماران مرگ مغزی و موارد اهدای عضو از فروردین 1390 تا پایان 1394 تهیه شد. از اطلاعات ثبت شده در فرم واحد مرگ مغزی و اهدای عضو مستقر در معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی استفاده شد. در موارد عدم رضایت به پیوند عضو، اطلاعات مربوط به فرد خانواده که تصمیم گیرنده برای اهدای عضو بود از طریق تماس تلفنی گردآوری شد. اطلاعات گردآوری با نرم افزار SPSS ویرایش 16 گزارش گردید. یافته ها: از فروردین 1390 تا پایان 1394 ، 36 مورد مرگ مغزی ثبت شده بود. 27 ( %75) نفر مرد و بین سنین 1 تا 61 سال با میانگین سنی 31±17 سال بودند. 16 نفر((44/ %4 متاهل و 27 نفر((% 75 شیعه بودند. هیچکدام از موارد مرگ مغزی کارت اهدای عضو نداشتند. بیشترین علت مرگ مغزی تصادف وسیله نقلیه با 24 مورد ( % 66/6) بود. این افراد بین 1 تا 19 روز با میانگین 4/7±3/6 روز در بیمارستان بستری بودند. از این تعداد مرگ مغزی خانواده های 26 نفر ( (%72/2 رضایت به اهدای عضو داده بودند که 23 مورد (88/%4) منجر به اهدای عضو شده بود. علت عدم انجام اهدای عضو برخلاف رضایت خانواده، کمبود امکانات و در نتیجه فوت بیمار در اثر تاخیر زمان گزارش شده بود. اعضای پیوند شده به ترتیب فراوانی کلیه(20 مورد)، کبد(12 مورد)، قرنیه( 8 مورد)، پوست(6مورد)، استخوان( 5 مورد) و قلب(3 مورد) ثبت شده بود. دلایل عدم رضایت به پیوند عضو به ترتیب مسائل اعتقادی((%50 ، مسائل عاطفی((%25 و عدم اعتماد خانواده به تشخیص مرگ مغزی (%25) عنوان شد. بحث و نتیجه گیری: تصادفات وسایل نقلیه علت اصلی مرگ مغزی در مردان جوان در استان خراسان شمالی میباشد. تصادف و سقوط علل عمده مرگ مغزیاند که قابل پیشگیری هستند. خانواده های بیماران دچار مرگ مغزی برای پیوند اعضا رضایت داده بودند. هیچیک از موارد مرگ مغزی کارت اهدای عضو نداشتند و تصمیم گیری برای اهدای عضو به عهده خانواده بوده که این میزان رضایت در مقایسه با نتایج سایر پژوهش ها بالا بود. مسایل اعتقادی بر تصمیم خانواده به عدم اهدای عضو موثر بود. چنانچه پژوهش حاضر نشان داد - با احتساب امکان پیوند دو کلیه و دو قرنیه به ازاء هر فرد و پوست و استخوان برای بیش از یک فرد - بیش از 80 بیمار نیازمند از موارد مرگ مغزی در خراسان شمالی در بازه زمانی 5 ساله عضو پیوندی دریافت کرده اند.

کلیدواژه ها:

مرگ مغزی ، اهدای عضو ، کما ، پیوند عضو