بررسی اثر ضد باکتریایی عصاره هیدروالکلی گیاه آویشن شیرازی ( DWDULD PXOWL RUD %RLVV) و ترکیب آن با جنتامایسین و مروپنم بر روی باکتری کلبسیلا پنمونیه در شرایط آزمایشگاهی

سابقه و هدف: امروزه مقاومت دارویی باکتری ها باعث محدودیت رژیم درمانی بسیاری از بیماری های عفونی شده؛ در کنار این مقاومت آنتی بیوتیکی، عوارض جانبی مختلف این داروها موجب شده گیاهان دارویی به عنوان منابع جدیدی علیه عفونت ها استفاده شوند. استفاده از خاصیت هم افزایی برخی گیاهان دارویی با آنتی بیوتیک های رایج می تواند راهکاری برای مقابله با مقاومت دارویی باکتری ها باشد. این پژوهش با هدف تعیین اثر ضد میکروبی عصاره هیدروالکلی گیاه آویشن شیرازی ( DWDULD PXOWL RUD %RLVV ) و ترکیب آن با آنتی بیوتیکهای جنتامایسین و مروپنم بر روی باکتری کلبسیلا پنمونیه در شرایط آزمایشگاهی انجام گرفت.مواد و روشها: در این مطالعه تجربی-آزمایشگاهی، عصارهی هیدروالکلی آویشن شیرازی به روش ماسراسیون تهیه شد و سپس سویه استاندارد کلبسیلا پنمونیه ( ATCC (700603 از سازمان پژوهش های ملی و صنعتی ایران تهیه گردید و به روش استاندارد کشت و فعال سازی شد. جهت بررسی اثر ضد باکتریایی عصاره و آنتی بیوتیک ها از روش resazurin-microdilution استفاده شد و بر اساس استاندارد CLSI با سه بار تکرار برای هر نمونه حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC) به دست آورده شد. به منظور تعیین حداقل غلظت کشندگی (MBC) عصاره و آنتی بیوتیکها، 10 میکرولیتر از چاهکهایی که غلظت ماده مورد نظر در آنها از رشد باکتری جلوگیری کرده بود بر روی محیط کشت Mueller Hinton Agar کشت داده شد و غلظت چاهکی که باعث مرگ %99.9 از باکتریهای سوسپانسیون اولیه شده بود به عنوان MBC در نظر گرفته شد. در نهایت برای بررسی برهمکنش بین عصاره گیاه و آنتی بیوتیک های جنتامایسین و مروپنم از روش checkerboard استفاده شد و شاخص غلظت مهاری نسبی (FIC) برای هر کدام از ترکیبات مورد مطالعه محاسبه گردید. برای تجزیه و تحلیل آماری داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 18 استفاده و سطح معنی دار بودن 3 0.05 در نظر گرفته شد.یافته ها: بر اساس یافته های به دست آمده در این مطالعه میزان MIC و MBC برای آویشن شیرازی بر روی این باکتری به ترتیب 8192 و 16384 میکروگرم بر میلیلیتر بدست آمد. کمترین غلظتی که چاهک از آبی به صورتی تغییر رنگ نداده بود به عنوان MIC در نظر گرفته شد. شاخص FIC برای برهمکنش بین عصاره و جنتامایسین بیشتر از 3 بدست آمد که نشان دهنده خاصیت آنتاگونیستی بین این آنتی بیوتیک و عصاره است. این شاخص برای برهمکنش بین مروپنم و عصاره، حدود 2 محاسبه گردید که نشان دهنده خاصیت افزایشی (additive) بین این دو ترکیب است.نتیجه گیر ی: نتایج این مطالعه نشان داد عصاره هیدروالکلی آویشن شیرازی دارای خاصیت ضد میکروبی قابل قبولی بر روی باکتری مذکور است که اخیرا نسبت به تعداد زیادی از آنتی بیوتیک ها مقاوم شده است. خاصیت آنتاگونیستی این عصاره با جنتامایسین توجه بیشتر پزشکان به رژیم درمانی بیمار، در حین مقابله با عفونت های ناشی از این باکتری، را گوشزد می کند، در صورتی که ترکیب این عصاره با مروپنم نهتنها برای مقابله با این باکتری مضر نیست بلکه می توان از این ترکیب برای مقابله مثمر ثمرتر بهره جست؛ اگر چه مطالعات بیشتری در حالت in vivo مورد نیاز است.

کلیدواژه ها:

کلبسیلا پنمونیه ، عصاره هیدروالکلی ، آویشن شیرازی ، تداخل دارویی