محمدرضا اوراضی زاده - کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد
سید یعقوب صادقیان مطهر - هیئت علمی موسسه تحقیقات چغندرقند
محمود مصباح - هیئت علمی موسسه تحقیقات چغندرقند

تجزیه ژنتیکی مقاومت به عامل بیماری لکه برگی با استفاده از روش تلاقی دی‎آلل‎کراس در شش رگه منوژرم دیپلوئید چغندرقند انجام گرفت. والدین و 15 هیبرید نسل اول (F1 ) در قالب یک طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد - دزفول مورد ارزیابی قرار گرفتند. کرت‎ها پس از آلودگی یکنواخت  به عامل بیماری، بر اساس معیار، یک (بسیار مقاوم ) تا پنج (بسیار حساس) رتبه‎بندی شدند. تجزیه دی‎آلل به دو روش گریفینگ و جینکزوهیمن انجام شد. نتایج نشان داد که اثرات افزایشی و غیرافزایشی ژن‎ها در بروز حساسیت به سرکسپورا نقش دارد ولی سهم اثرات افزایشی ژن‎ها در توارث این صفت از اثرات غیر افزایشی بیشتر است و ژن‎ها با  غلبه نسبی در کنترل ژنتیکی بیماری لکه برگی دخالت دارند.  درصد وراثت‎پذیری عمومی و خصوصی مقاومت به بیماری لکه برگی به ترتیب 99% و 79% برآورد شد و با توجه به سهم عمده اثرات واریانس افزایشی و قابلیت توارث خصوصی بالا، بازدهی گزینش برای افزایش مقاومت به بیماری لکه برگی سریع می‎باشد. نتایج نشان داد که مقاومت به بیماری لکه برگی توسط ژن‎های مغلوب کنترل می‎شود. رگه‎های 7617 و 261 با شدت آلودگی کمتر (مقاومت بیشتر) ترکیب‎پذیری عمومی (GCA) بیشتری را نسبت به سایر رگه‎ها برای مقاومت به بیماری نشان دادند و در نتیجه به عنوان رگه‎های مناسب برای افزایش سطح مقاومت به بیماری لکه برگی قابل استفاده می‎باشند.

بیماری, چغندرقند, دی آلل, دزفول, مقاومت, لکه برگی