رحیم محمدیان - استادیار موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.
داریوش طالقانی - استادیار موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.
سعید صادق زاده حمایتی - استادیار موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

یکی از عوامل موثر برخصوصیات کمی و کیفی چغندرقند تنش آبی است. به منظور تعیین اثرات برخی مدیریت‪های آبیاری بر خصوصیات کمی و کیفی چغندرقند، پژوهشی در قالب طرح کرت‪های خرد شده بر پایه طرح بلوک‪های کامل تصادفی در سه تکرار در سال‪های1384 و 1385 در ایستگاه مهندس مطهری موسسه تحقیقات چغندرقند در کرج اجرا شد. در کرت‪های اصلی هشت تیمار سطح آبیاری شامل بدون تنش آبی، سه سطح قطع آبیاری در اوایل فصل رشد (قطع آبیاری پس از مرحله استقرار گیاه)، دو سطح تنش مداوم (طی دوره رشد) و دو سطح قطع آبیاری آخر فصل رشد قرار گرفتند. کرت‪های فرعی به سه ژنوتیپ 191، BP مشهد و BP کرج اختصاص یافت. نتایج نشان داد که درصد قند تحت تاثیر رطوبت آن است، لذا جهت اثرات مدیریت‪های مختلف آبیاری بر درصدقند بهتر است این صفت برمبنای وزن خشک ریشه مورد بررسی قرار گیرد. کمترین مقدار سدیم ریشه در شرایط قطع آبیاری طولانی مدت اوایل فصل رشد و بیشترین مقدار نیتروژن مضره در دو شرایط تنش طی فصل رشد مشاهده شد. تنش مداوم (ملایم و شدید) باعث کاهش ضریب قلیاییت شد. به‪طور کلی کم‪آبیاری درصد مارک را افزایش داد. بیشترین مقدار درصد مارک در شرایط تنش مداوم (تنش ملایم و شدید) مشاهده شد. در این تحقیق کمترین عملکرد ریشه و شکر به ترتیب در شرایط تنش مداوم (شدید و ملایم) به‪دست آمد. در شرایط قطع آبیاری طولانی مدت اوایل فصل رشد ضمن کاهش نسبی آب آبیاری، عملکردشکر سفید بالاتری نسبت به تنش متوسط طی فصل رشد حاصل شد. ژنوتیپ 191 نسبت به دو ژنوتیپ دیگر مورد بررسی، درصدقند قابل استحصال و ضریب استحصال بیشتر و مقدار سدیم و ضریب قلیائیت کمتر داشت. اثرمتقابل ژنوتیپ در مدیریت آبیاری در خصوص هیچ کدام از صفات مورد بررسی معنی‪دار نبود.

تنش آبی, چغندرقند, ژنوتیپ, عملکرد, کم آبیاری, کمیت, کیفیت, مدیریت آبیاری