عبدالحسین ضیائیان - استادیار بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس
محمود نیرومندجهرمی - کارشناس بخش تحقیقات جغندرقند، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس- شیراز، ایران.
حمید نوشاد - مربی پژوهشی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

تصور بر این است که با استفاده‪از کودهای نیتروژنه کندرها (Nitrogen slow-release fertilizers)به‪توان حلالیت این کود را کاهش و راندمان آن را بالا برد. اثرات کاربرد اوره (کود نیتروژنه محلول) و اوره فرمالدئید (کود نیتروژنه کندرها) در سه منطقه مهم چغندرکاری استان خراسان، بررسی شد. در هر منطقه، با استفاده‪از طرح بلوک‪های کامل تصادفی در سه تکرار، اثرات شش تیمار کودی شامل سه سطح 75، 100 و 125 درصد نیتروژن موردنیاز محاسبه شده براساس آزمون خاک، از دو منبع اوره و اوره فرمالدئید، مقایسه شد. قبل‪از کاشت و سه بار در طول دوره داشت نمونه خاک تهیه و میزان نیتروژن نیتراتی و آمونیومی آن‪ها تعیین گردید. در طول دوره داشت در سه نوبت نمونه برگ تهیه و میزان نیتروژن نیتراتی آن‪ها اندازه‪گیری شد. علاوه‪بر این در زمان برداشت نیز خصوصیات کمی و کیفی ریشه‪ها تعیین گردید. نتایج نشان داد که کاربرد 250 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار از منبع اوره فرمالدئید (معادل 650 کیلوگرم در هکتار اوره فرمالدئید) در مقایسه با تیمار مصرف صددرصد نیتروژن از منبع اوره (شاهد) عملکردریشه و شکرسفید را به ترتیب حدود 1500 و 300 کیلوگرم در هکتار بهبود داد. میانگین عملکردریشه و شکر با کاربرد 250 کیلوگرم نیتروژن خالص از منبع اوره فرمالدئید به ترتیب 836/48 و 544/6 تن در هکتار بود. کاربرد اوره فرمالدئید در مقایسه با اوره، غلظت نیتروژن نیتراتی و آمونیومی خاک ها را افزایش داد.

اوره, اوره فرمالدئید, چغندرقند, کودهای نیتروژنه کندرها, نیتروژن آمونیومی, نیتروژن نیتراتی