محمدعلی به آئین - مربی پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس
غلامرضا اشرف منصوری - مربی پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس
فرحناز حمدی - کارشناس ارشد موسسه تحقیقات چغندر قند

با هدف بررسی روش‎های مختلف خاک‎ورزی به منظور تهیه بستر مناسب جهت کاشت بذر منوژرم چغندرقند و تاثیر آن بر کمیت و کیفیت محصول، آزمایشی طی سال‎های 1384 و 1385 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی داراب در استان فارس به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح و پایه بلوک‎های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. آماده‎سازی کامل زمین در دو سطح پاییز و بهار و استفاده از ادوات خاک‎ورزی در شش سطح در کرت‎های فرعی قرار گرفتند. کرت‎های فرعی عبارت بودتد از: 1- شخم با گاوآهن برگردان دار در عمق 35-30 سانتی‎متر  به همراه دیسک 2- شخم با گاوآهن برگردان‎دار در عمق 35-30 سانتی‎متر به همراه روتوتیلر 3- شخم با گاوآهن قلمی در عمق 35-30 سانتی‎متر به همراه دیسک 4- شخم با گاوآهن قلمی در عمق 35-30 سانتی‎متر به همراه روتوتیلر 5- زیرشکن به عمق 35-30 سانتی‎متر به همراه گاوآهن برگردان‎دار به عمق 30-25 + دیسک 6- زیرشکن به عمق 35-30 سانتی‎متر به همراه گاوآهن برگردان‎دار به عمق 30-25 به همراه روتوتیلر. متغیرهای جرم مخصوص ظاهری خاک، شاخص مخروط خاک، درصد سبز شدن، شاخص سرعت سبز شدن و ویژگی‎های کمی و کیفی اندازه‎گیری گردیدند. نتایج تفاوت معنی‎دار آماری بین آماده‎سازی زمین در پاییز و بهار و ادوات خاک‎ورزی از لحاظ متغیرهای اندازه‎گیری شده را نشان داد. استفاده از ادوات خاک‎ورزی در فصل پاییزدر مقایسه با فصل بهار کاهش بیشتری را در وزن مخصوص ظاهری و شاخص مخروط خاک نشان داد. هم‎چنین مقادیر درصد سبزشدن، شاخص سرعت سبزشدن و عملکرد مربوط به استفاده از تیمارهای خاک‎ورزی در پاییز بیشتر از بهار بود. سه عامل زمان کاربرد، نوع ادوات و عمق عملیات خاک‎ورزی توانست روی متغیرهای فوق موثر باشند. استفاده از گاوآهن برگردان‎دار در عمق 35-30 سانتی‎متر در فصل پاییز به همراه روتوتیلر باعث افزایش درصد سبزشدن (42/94%)، شاخص سرعت سبزشدن (93/4%)، خلوص شربت خام (68/82%)، عملکرد ریشه(81/81 تن در هکتار) و شکرسفید (84/11 تن در هکتار) شد.

چغندرقند, روش خاک‎ورزی, زمان خاک‎ورزی, شاخص مخروط خاک, وزن مخصوص ظاهری