غلامرضا اشرف منصوری - مربی پژوهش بخش تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس
مستانه شریفی - کارشناس ارشد بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس
فرحناز حمدی - کارشناس ارشد موسسه تحقیقات چغندرقند

به منظور بررسی امکان کشت پائیزه چغندرقند (Beta vulgaris L.) در مناطق مستعد استان فارس، این تحقیق به صورت آزمایش کرت های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار از سال 1384 به مدت سه سال زراعی در منطقه فسا اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل سه تاریخ کاشت، پنج مهر، 25 مهر و 15 آبان در کرت اصلی، دو رقم چغندرقند مولتی ژرمBR1  و منوژرم رسول در کرت فرعی و سه زمان برداشت 10 اردیبهشت، پنج خرداد و 30 خرداد در کرت های فرعی فرعی بود که با هم مقایسه گردید. درطول دوره رویش یادداشت برداری هایی شامل، شمارش تعداد بوته، بوته های به ساقه رفته (بولتینگ)، بوته های گمشده و نمره رشد انجام شد. در زمان برداشت، پس از شمارش تعداد ریشه و توزین آن ها، نمونه خمیر برای تعیین درصد قند، میزان نا خالصی ها (پتاسیم، سدیم و نیتروژن آمینه) و قند ملاس تهیه شد. نتایج نشان داد که تیمارهای تاریخ کاشت، درصد بولتینگ را به طور معنی داری در سطح احتمال یک درصد تحت تاثیر قرار می‎دهد. تاریخ کشت پنجم مهر دارای بیشترین درصد بولتینگ (409/18درصد) و تاریخ کاشت 25 مهر و 15 آبان به ترتیب با 420/5 درصد و 870/2 درصد کمترین درصد بولتینگ را داشتند. دو رقم BR1 و رسول از نظر درصد بولتینگ، عملکرد ریشه، درصد قند و عملکرد شکر سفید تفاوت معنی داری نشان ندادند. بیشترین درصد بولتینگ معادل 96/9 درصد مربوط به برداشت 30 خرداد، بود. بیشترین عملکرد ریشه و شکر سفید به ترتیب 486/58 و 36/5 تن در هکتار مربوط به تاریخ کاشت پنجم مهر و برداشت 30 خرداد بود. با توجه به افزایش عملکرد در تاریخ کاشت پنجم مهر و برداشت 30 خرداد استفاده از ارقام مقاوم به ساقه روی برای بهبود کمیت و کیفیت بیشتر محصول توصیه می‎شود.

ارقام, بولتینگ, تاریخ کاشت, تاریخ برداشت, چغندرقند, کشت پائیزه