بررسی مشکلات انتقال آب بین حوضه ای با رویکرد آمایش سرزمین( مطالعه موردی: حوضه های زاینده رود و کارون)

حوضه آبریز زایندهرود به لحاظ کفاف ندادن منابع آبی جهت فعالیتهای ساکنان حوضه، از زمان صفوی مقصد پروژه های انتقال آب بین حوضهای بوده نخستین پروژه موفق در این زمینه تونل شماره 1 کوهرنگ و به دنبال آن پروژه کوهرنگ 2 و پروژه در دست بهرهبرداری کوهرنگ 3 میباشد، با توجه به اینکه حوضه محل تغذیه در تمامی این پروژه ها همگی حوضه کارون بزرگ بوده و استان خوزستان به لحاظ آبی در چند سال اخیر دچار مشکل کمآبی و بحرانهای زیست محیطی گردیده این عامل باعث حساسیت ساکنان حوضه نسبت به این پروژه ها گردیده متعاقبا0 با کاهش نزولات جوی و کمبود منابع آبی در استان اصفهان در چند سال اخیر پروژه های انتقالی همچون بهشت آباد مطرح گردیده است که موجب تنش بین مسئولان و ساکنان سه استان شده است در این پژوهش با محوریت قرار دادن آمایش سرزمین جهت بررسی تعادل در فضا به بررسی چند متغیر موثر در بهره برداری انتقال آب و علل نارضایتی ساکنان حوضه ها به شیوه تحلیلی پرداختهشده است. نتایج پژوهش نشان داده که سه استان اصفهان، چهارمحال و بختیاری و خوزستان به لحاظ کارکردی و مدیریتی در حالت تعادل و یا شبه تعادل قرار ندارند، دو استان اصفهان و خوزستان به لحاظ کارکردی( کشاورزی، صنعت، کشاورزی، جمعیتی) در یک رقابت منطقهای قرار دارند که جهت تامین نیاز آبی کارکردهای خود به دنبال تامین منابع آبی خود هستند، ادامه روند کنونی باعث استمرار رشد سرطانی این استانها و مهاجرت بیشتر به استانها و نیاز آبی، بیشتر میشود یعنی روندی که به دلایل اقتصادی، ساختار سیاسی و کم آبی کل کشور امروزه دچار آن شده و شدت و حدت آن در مناطق مختلف متفاوت بود. راهکارهای حل این مشکلات توجه به سیاستهای آمایش سرزمین، تعدیل کارکردها در این استانها و انتقال بخشی از صنعت به استانهای پرآب تر جهت تامین اشتغال نواحی و جلوگیری از مهاجرت به این استانهاست.

کلیدواژه ها:

انتقال آب بین حوضه ای ، آمایش سرزمین ، رشد سرطانی ، امنیت ملی.