نسبت علم و دین از دیدگاه دکتر گلشنی و نصر

امروزه نظریات متنوعی اعم از تعارض، تعامل، وحدت و جدایی در باب نسبت علم و دین مطرح است در مقاله حاضر سعی بر این است تا نظریات و دیدگاه های دکتر نصر و گلشنی در خصوص نسبت دین و علم تبیین و بررسی گردد. در نسبت بین علم ودین دیدگاه دکتر نصر در طیف جریان فکری سنت گرایان قرار می گیرد و به نوعی ایشان نماینده اصلی گفتمان سنت گرایی محسوب می شوند که قائل به حیات تمدن اسلامی در طول تاریخ اند و دلیل آن را زنده و جاوید بودن اسلام می دانند. از دیدگاه دکتر نصر تنها احیای جهان بینی اسلامی سنتی می تواند جایگزین جهان بینی رایج غرب باشد که اکنون دچار دگرگونی عمیق گردیده و از جهتی در حال زوال است. در نظر ایشان جهان بینی اسلامی خصوصا ارتباط آن با علوم طبیعی بایستی مجدا احیا ، کشف و به زبان دنیای معاصر تدوین شود و در پرتوی آن علم جدید نقادانه ارزیابی و جذب در جهان فکری اسلام گردد. به طور کلی از این منظر فهم و نقادی تمدن و علوم غرب بایستی از نقطه نظر سنت اسلامی آغاز گردد. از سویی دیگر، بنا به نظر دکتر گلشنی، بنیان گذاران علم نوین در جهان غرب افراد متدینی بودند اما در ادامه و با پیشرفت علوم، عرصه بر دین تنگ گردید و به نوعی تعارضات علم و دین را منجر شد که به زعم برخی علم جای دین را گرفت. این در حالی است که از نظر دکتر گلشنی تعارضی بین علم و دین نیست و حقیقت ورای این نسبت و ارتباط، گفتگو است البته نه گفتگویی که هر دو طرف با هم برابر باشند. به نظر ایشان هر چند علم به شناخت بهتر آیات الهی مدد می رساند اما در طول دین و نیازمند به آن است هم از جهت مفروضات متافیزیکی و ملاحضات اخلاقی و هم از آن جهت که بدون دین بسیاری از سوالات علمی بدون پاسخ باقی می ماند. در واقع ایشان قائل به علم دینی هستند و در نهایت، چارچوبی که برای علم دینی ارائه می دهند علم به صورت خودکفا و مستقل از دین نمی تواند به حیات خود ادامه دهد.

کلیدواژه ها:

علم ، دین ، سنت ، جهان بینی ، علم دینی