موانع شناخت از دیدگاه علامه طباطبایی (ره)

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: همایش ملی علمی پژوهشی علم و دین
  • کد COI اختصاصی: NSCSR01_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 1451
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فروغ السادات رحیم پور

استاد یار گروه الهیات دانشگاه اصفهان

سوده یاوری

کارشناس ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه اصفهان

چکیده

از نگاه علامه طباطبایی، شناخت به واسطه سه عامل اصلی حس، عقل و شهود صورت می پذیرد. این شناخت به تبع درجات معلوم و واسطه های شناخت، دارای موانع متفاوتی است و هر مرتبه از ادراک، خطا و حجاب های خاص خودش را دارد. نوشتار پیش رو در دو بخش عواملی که ما را از رسیدن به شناخت مطابق با واقع باز می دارد، بررسی می کند. در بخش اول به موانعی که راه برطرف کردن آنها، تربیت نفس و دوری از رذایل اخلاقی است(موانع تربیتی- اخلاقی)؛ و در بخش دوم به موانعی که با به کار گیری قواعد شناخت شناسی ، قابل پیش گیری و اصلاح است( موانع شناخت شناسانه) می پردازد. علامه در آثار خود به موانع تربیتی- اخلاقی مختلفی اشاره می کند که بر گرفته از آیات قرآن کریم است مانندگناه، کفر، تعصب و تکبر؛ ایشان علت بروز خطا در شناخت حسی را نقصان یا فقدان در قوای حسی می داند و علاوه بر آن خطای بالعرض که ناشی از تطبیق نادرست موضوع و محمول با حقیقت خارجی است را مطرح می نماید. وی عامل خطا در تعقل را خطا در ماده یا صورت استدلال معرفی می کند و عامل خطا در علم شهودی را نا درست بودن منبع واردات و یا تفسیر نادرست از مشاهدات صورت گرفته می داند و معیار هایی برای تشخیص و رفع خطای هر یک از وسائط شناخت در فرایند ادراک، ارائه می نماید.

کلیدواژه ها

علامه طباطبایی، موانع شناخت، خطا، شناخت حسی، شناخت عقلی، شناخت شهودی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.