مسعود اسکندری تربقان - بخش تحقیقات علوم زراعی-باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد

گلرنگ گیاهی چند منظوره است که بومی ایران و سازگار با شرایط گرم و خشک بوده و کشور ما به عنوان یکی از مراکز تنوع آن میباشد. گلرنگ در باغبانی به صورت گل شاخه بریده و خشک، سبزی و گیاه دارویی قابل استفاده است. به منظور بررسی ژنوتیپهای گلرنگ از نظر میزان رنگدانه های دارویی قرمز و زرد موجود در گلبرگها و نیز روغن آن، ژنوتیپهای مختلف گیاه در ایستگاه تحقیقات و آموزش کشاورزی کاشمر در سال زراعی 1395-96 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی کشت شدند. تعیین درصد رنگدانه های گلبرگها شامل کارتامین و کارتامیدین با روش طیف سنجی و درصد روغن با استفاده از دستگاه سوکسله ثبت گردید. نتایج نشان داد که تنوع ژنتیکی قابل ملاحظه ای میان ژنوتیپهای مورد آزمایش از نظر صفات مختلف مورد بررسی وجود داشت. بیشترین عملکرد دانه و گلبرگ خشک را به ترتیب لاین PI-544041 و رقم دینسر دارا بودند. برای مقدار کارتامین یعنی رنگدانه قرمز گلبرگها، در بین ژنوتیپها دامنه تنوعی بین 0/12 تا 0/38 درصد و برای مقدار کارتامیدین در بین ژنوتیپها دامنه تنوعی بین 15/26 تا 24/19 درصد وجود داشت. درصد روغن دانه ژنوتیپها بین 20 تا 31/8 درصد متغیر بود. رقم بدون خار و گل قرمز فرامان از نظر همه صفات وضعیت مطلوبی داشت.

عملکرد گلبرگ، کارتامیدین، کارتامین، گیاه روغنی.