توجیه المحال در ادب فارسی

  • سال انتشار: 1388
  • محل انتشار: مجله تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی، دوره: 1، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_PLLJ-1-1_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 579
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

احمد ذاکری

دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

چکیده

یکی از جذاب ترین آرایه های ادبی توجیه المحال است. این آرایه زیبای بدیعی، با سخنان عارفان بزرگی چون بایزید بسطامی و حسین بن منصور حلاج پدید آمد و آنگاه در شعر سرایندگانی همچون سنایی غزنوی، عطار نیشابوری و حافظ، جایگاهی استوار یافت. سپس دامنه آن به شعر سبک هندی اصفهانی نیز کشیده شد. برای این آرایه ادبی شاخه هایی مانند: شطح، خلاف آمد عادت، وفاق الضدین و... می توان نام برد که در دانش منطق از آن با نام های قیاس خلف و متناقض نما یاد کرده اند. در کتاب های نقد ادبی و بدیع روزگار ما جای آن خالی مانده با آنکه ادبیات معاصر ما نیز نیم نگاهی بدان دارد. در این گفتار به بررسی و واجست این آرایه دیرپای ادب فارسی خواهیم پرداخت.    

کلیدواژه ها

توجیه المحال, وفاق الضدین, خلاف آمد عادت, شطح, قیاس خلف و متناقض نما

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.