اثر مصرف تلفیقی کود فسفر و لجن فاضلاب بر شاخص کلروفیل و برخی ویژگی های رشد آفتابگردان در شرایط تنش کم آبی

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: فصلنامه مدیریت خاک و تولید پایدار، دوره: 7، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_EJSMS-7-4_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 511
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سولماز کاظم علیلو

دانشگاه تبریز

نصرت اله نجفی

دانشگاه تبریز

عادل ریحانی تبار

دانشگاه تبریز

مهدی غفاری

موسسه تحقیقات، اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج

چکیده

سابقه و هدف: تنش کم آبی به عنوان یکی از مهمترین عوامل محدود کننده تولید محصول در دنیا و ایران است. برای افزایش تحمل گیاهان به تنش کم آبی و کاهش مصرف کودهای شیمیایی، تلفیق کودهای شیمیایی و آلی توصیه می شود. مطالعات مختلفی در مورد اثر فسفر و لجن فاضلاب بر عملکرد و ویژگی های کیفی محصولات زراعی مختلف در سطح دنیا انجام شده است ولی تاکنون در مورد مصرف توام فسفر و لجن فاضلاب بر رشد آفتابگردان (Helianthus annuus L.) و تعیین مقدار بهینه این کودها برای شرایط آبیاری مطلوب و محدود گزارشی ارائه نشده است. لذا، پژوهش حاضر برای بررسی تاثیر سوپرفسفات تریپل و لجن فاضلاب بر شاخص کلروفیل و برخی ویژگی های رشد آفتابگردان روغنی در شرایط آبیاری مطلوب و محدود در یک خاک لوم رسی انجام شد. مواد و روش ها: آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان خوی و در شرایط مزرعه ای اجرا شد. عامل های آزمایش شامل سال در دو سطح (1393 و 1394)، زمان آبیاری در دو سطح (آبیاری پس از 60 و 150 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A)، سوپرفسفات تریپل در سه سطح (صفر، 100 و 200 کیلوگرم در هکتار) و لجن فاضلاب در چهار سطح (صفر، 2/14، 4/28 و 7/56 تن ماده خشک در هکتار) بودند. تحلیل آماری داده ها با استفاده از نرم افزار MSTATC و مقایسه میانگین ها با آزمون چند دامنه ای دانکن در سطح احتمال پنج درصد انجام شد. یافته ها: مطابق با نتایج تجزیه واریانس مرکب، اثر سال تنها بر شاخص سطح برگ، عملکرد زیستی و ارتفاع گیاه معنی دار بود. تنش کم آبی سبب کاهش معنی دار شاخص کلروفیل برگ، شاخص سطح برگ، عملکرد زیستی، ارتفاع بوته و قطر ساقه شد ولی مصرف سوپرفسفات تریپل و لجن فاضلاب تمامی ویژگی های اندازه گیری شده را به طور معنی داری نسبت به شاهد افزایش دادند. در هر دو شرایط آبیاری مطلوب و محدود، بیشترین شاخص کلروفیل برگ، شاخص سطح برگ، عملکرد زیستی، ارتفاع بوته و قطر ساقه از تیمارهای تلفیقی به دست آمد که در شرایط آبیاری مطلوب به ترتیب 40، 141، 75، 26، 47 درصد و در شرایط آبیاری محدود 51، 95، 114، 36 و 60 درصد نسبت به شاهد افزایش یافتند. نتیجه گیری: برای کاهش مصرف کودهای شیمیایی و دستیابی به رشد مطلوب آفتابگردان، در شرایط آبیاری مطلوب مصرف تلفیقی 200 کیلوگرم سوپرفسفات تریپل+7/56 تن لجن فاضلاب در هکتار و در شرایط آبیاری محدود مصرف 100 کیلوگرم کود سوپرفسفات تریپل+7/56 تن لجن فاضلاب در هکتار در شرایط مشابه می تواند توصیه شود.

کلیدواژه ها

آفتابگردان, تنش کم آبی, کلروفیل, مدیریت تلفیقی تغذیه گیاه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.