تاملی تطبیقی بر دیات صدمات خطایی مسری و غیر مسری در فقه و حقوق کیفری (نقد و پیشنهاد اصلاح ماده 539 قانون مجازات اسلامی)

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: فصلنامه جستارهای فقهی و اصولی، دوره: 5، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JOSFI-5-1_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 451
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

احمد حاجی ده آبادی

پردیس فارابی دانشگاه تهران- انجمن علمی فقه حوزه

اعظم مهدوی پور

استادیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه خوارزمی

طه زرگریان

پژوهشگر مرکز مطالعات فقه پزشکی

چکیده

صدمات متعدد می­ تواند ناشی از ضربه واحد یا ضربات متعدد باشد که در فرض سرایت و عدم سرایت از چهار فرض خارج نیست: 1. هیچ یک از صدمات سرایت نکند؛ 2. همه صدمات باهم سرایت کرده و منجر به جنایت جدید شوند؛ 3. برخی از صدمات سرایت کرده و موجب آسیب بزرگ تر گردند. و 4. برخی از صدمات سرایت کرده و موجب مرگ مجنی­علیه گردند. قانون گذار در مقام وضع تعیین دیه فرض اول و دوم، همسو با مبانی فقهی به ترتیب حکم به تعدد دیات (538 ق.م.ا) و تداخل دیات (صدر بند ب 539 ق.م.ا) کرده است. همچنین چگونگی تعیین دیه در فرض سوم و چهارم، در ادامه بند ب ماده 539 ق.م.ا. بیان کرده است؛ هرچند حکم قانون گذار در مورد فرض سوم، مطابق با مبانی فقهی است، اما در مورد فرض چهارم با نقدهای جدی مواجه است. مقاله حاضر درصدد است، اصل مباحث را پیرامون فرض چهارم بر اساس تفکیک میان ضربه واحد و ضربات متعدد متوالی و غیرمتوالی طرح نماید و بر خلاف ماده قانونی اثبات کند که در فرض سرایت برخی از صدمات و مرگ مجنی­علیه تنها دیه نفس لازم است و نیازی به محاسبه صدمات غیر مسری نیست؛ مگر در مواردی که ضربات متعدد با فاصله زمانی باشد.

کلیدواژه ها

تداخل جنایات, سرایت, مرگ, ماده539 ق.م.ا

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.