ابراهیم انوشه - عضو هییت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رفسنجان، ایران
سیدمهدی خاتمی - دانشجوی دکتری روابط بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد رفسنجان، ایران

اقدامات و برنامه های هسته ای ایران واکنش های زیادی را در پی داشته که از آن جمله می توان به مطرحشدن پرونده هسته ای ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد و تحریم هایی شورای مزبور علیه ایران وهمچنین تحریم های یک جانبه برخی از کشورها و اقدامات برخی از سازمان های بین المللی علیه ایران اشارهنمود. یکی از مهم ترین این واکنش ها، واکنش اتحادیه اروپا به برنامه ها و فعالیت های هسته ای ایران بوده.خاص بودن چنین وضعیتی که ناشی از بی سابقه بودن آن است، مستلزم برسی قانونی بودن آن درچارچوب حقوقی مناسب است. در این راستا، نوشته حاضر بعد از ارایه سابقه فعالیت های هسته ای ایران وواکنش های انجام گرفته علیه آن، ضمن بررسی حقوق قابل اعمال بر آن، به این نتیجه میرسد که اقداماتاتحادیه اروپا در واکنش به برنامه های هسته ای ایران در چارچوب حقوق اقداماتی تحت عنوان خودیاری وحقوق مسیولیت بین المللی اعم از حقوق مسیولیت بین المللی دولت ها و سازمان های بین المللی و به ویژهحقوق اقدامات متقابل قابل بحث و بررسی است. با تعیین ماهیت حقوقی اقدامات اتحادیه اروپا به عنواناقدامات متقابل و اعمال حقوق قابل اعمال بر آن که در طرح مسیولیت دولت ها و سازمان های بین المللیگردآوری شده است، به نظر می رسد، این اقدامات فاقد وجاهت قانونی بوده و لذا مسیولیت اتحادیه اروپابه عنوان یک سازمان بین المللی را به دنبال داشته است. از این رو به نظر می رسد، سازمان مزبور به عنوانیک سازمان بین المللی می بایست آثار و تبعات مسیولیت خود را پذیرفته و مبادرت به ایفای تعهداتی نمایدکه از چنان مسیولیتی ناشی می شود. مقاله حاضر که به روش تحقیق حاضر به صورت توصیفی- تحلیلی و ازطریق مطالعه کتابخانه ای و بررسی متون حقوقی و قواعد بین المللی و تطبیق آن با حقوق داخلی می باشد.

برنامه های هسته ای ایران، اقدامات اتحادیه اروپا علیه ایران، خودیاری، حقوق مسیولیت بین المللی، تحریم، اقدامات متقابل