معصومه نحوی - کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهین شهر

فرد نابینا در راستای ارتباط با محیط نیازمند درک اطلاعات عرضه شده از محیط میباشد. بهره گیری از این اطلاعات باید به گونهای باشد که موجب سردرگمی فرد نابینا نگردد، فرد نابینا به راحتی و بدون دغدغهخاطر به هر نقطهای که دوست دارد برسد و در آن محیط احساس امنیت روانی و فیزیکی کند. محیط زندگی انسان تاثیر مستقیمی بر تجربیات، احساسات، خاطرات و تصمیمات او می گذارد. متاسفانه تاکید بر طراحی و خلق فضاها با محوریت حس بینایی منجر به محجور ماندن سایر حواس در معماری فضاها شده است. این موضوع سبب عدم تطابق فضاهای طراحی شده با نیازهای کاربران شده و امکان ایجاد ارتباط بین محیط و فرد نابینا را محدود نموده است. برای درک بهتر فرد نابینا از محیط اطراف طراحی محیط باید به گونه ای باشد که بدون استفاداز حس بینایی تشخیص فضا، درک فضا و جهتیابی برای وی امکان پذیر باشد. استفاده از نشانه ها، ادراک حسی فضا در کودکان نابینا را میسر میسازد. هدف این پژوهش بررسی تاثیر معماری مبتنی بر حواس پنج گانه و بهره مندی از علائم و نشانه ها در درک نابینایان از فضا است. نتایج مطالعات بیانگر بهبود احساس کاربران نابینا از محیط پیرامون و توانایی برقراری ارتباط آنها با فضای اطراف، در محیطهای طراحی شده با معیارهای معماری چندحسی است. در این پژوهش مرکز توانبخشی نابینایان و نیمه نابینایان نیومکزیکو به عنوان یک نمونه موفق در دستیابی به راهکارهایی در طراحی این مدرسه برای ادراک فضایی بهتر و جهتیابی آسان این کودکان مورد بررسی قرار گرفت. پژوهش حاضر از نوع مطالعات کیفی و به منظورتکمیل مبانی نظری و مطالعه پژوهشهای انجام شده از روش تحلیلی- توصیفی استفاده میشود.

معماری نابینایان، ادراک حسی، مدرسه نیو مکزیکو، نشانه شناسی محیط