مطالعه موردی شکل گیری طوفان گردوخاک بر روی عراق و با استفاده از مدل های NAAPS و HYSPLIT

کشور عراق در همسایگی مرزهای غربی ایران قرار دارد. بخش های عمده ای از این کشور بیابانی و همچنین بخش های دیگردستخوش تغییرهای طبیعی یا انسانی بوده اند. شرایط مانند کاهش رطوبت سطحی و زیر سطحی و همچنین از بین رفتنپوشش های گیاهی و اثر عوامل انسانی همچون احداث سدهای عظیم بر روی رودهای منتهی به حوضه آبریز بین النهرین عامل هایهستند که باعث شده اند کشور عراق به عنوان کانون مهم گردوخاک برای مناطق غربی ایران محسوب شود. از این رو شناختسازوکار شکل گیری گردوخاک در این کشور اهمیت ویژه ای دارد. هدف از این مطالعه بررسی چگونگی شکل گیری طوفانگردوخاک بر روی عراق میباشد. به این منظور تحلیل همدیدی با تاکید بر میدان باد و برون داد مدل NAAPS و همچنین برونداد مدل HYSPLIT به منظور تعیین منشا شکل گیری گردوخاک بررسی شدهاند. نتایح نشان میدهد که عامل مهم شکل گیریبادهای شمال غربی و توسعه گرد وخاک در این سامانه برهمکنش رودباد قطبی و جنب حاره است. همچنین با شکل گیریبادهای شمال غربی فرارفت هوای سرد در سطح 805 هکتوپاسکال در پشت جبهه سرد مشاهده می شود بنابراین این نوع طوفانگرد وخاک از نوع پس جبه هایی می باشد که در پشت جبهه سرد شکل می گیرد. برونداد مدل HYSPLIT منشا شکل گیری اینطوفان را بخش های شمال غرب عراق و جنوب شرق سوریه نشان میدهد. آستانه سرعت باد ده متری برای برخاستن گردوخاکدر این مناطق 7 متر برثانیه می باشد. برونداد مدل NAAPS بیشینه غلظت طوفان را بر روی نوکیب (غرب عراق) و از 800تا 1600 نشان میدهند. همچنین گسترش طوفان در بخش های مرکزی عراق تا سطح 800 هکتوپاسکال (1900 متر) و در جنوبشرق عراق تا 600 هکتوپاسکال دیده می شود. از مقایسه تغییر زمانی غلظت گردوخاک حاصل از مدل NAAPS و تغییر زمانیسرعت باد می توان دریافت که پیش از وقوع طوفان گردوخاک رودباد سطوح پایین را با بیشینه سرعت 12 تا 16 متر بر ثانیه درترازهای 975 تا 850 هکتوپاسکالی شکل می گیرد.

کلیدواژه ها:

گردوخاک ، رودباد ، مدل NAAPS ، مدل HYSPLIT