زهره رضایی - دانشجوی دکترا گروه تاریخ دانشگاه اصفهان
فریدون اله یاری - استاد گروه تاریخ دانشکده ادبیات دانشگاه اصفهان
علی اکبر جعفری - دانشیار گروه تاریخ دانشکده ادبیات دانشگاه اصفهان

همان گونه که پس از آغاز عصر روشنگری و تحولات اجتماعی و سیاسی در اروپا، تاریخ‎نگاری نیز تحول یافت و یکی از مهم‎ترین رویکردهای تاریخ‎نگاری مدرن، توجه به مردم و نقش توده‎ها در تحولات تاریخی بود، آگاهی توده‎ها از تاریخ نیز در برنامه‎ریزی اجتماعی و فرهنگی نظام‎های مختلف اهمیت یافت و زمینه گرایش به آگاهی عمومی از تاریخ افزایش یافت. از این‎ رو در تاریخ‎نگاری مدرن، افزون بر تبیین تاریخ مردمی، تاریخ‎نگاری برای مردم و مخاطب عام نیز موردتوجه قرار گرفت. در ایران نیز چنین رویکردهایی در تاریخ‎نگاری در سده گذشته در روش و نگرش پاره‎ای مورخان پدیدار شد. باستانی‎پاریزی نمونه‎ای مهم از مورخان حرفه‎ای و دانشمند ایران معاصر است که بررسی موضوعی و محتوایی آثار او و اقبال عمومی به نوشته‎هایش، به‎روشنی رویکرد تاریخ برای مردم را در تاریخ‎نویسی او و نیز کامیابی روشی در همگانی‎سازی تاریخ را نشان می‎دهد. به‎هرروی این پژوهش با چنین رویکردی به روش تحلیلی به بررسی جایگاه مخاطب‎عام در تاریخ‎نگاری باستانی‎پاریزی می‎پردازد. پرسش اساسی این تحقیق، بررسی چرایی و چگونگی توجه به مخاطب عام در تاریخ‎نگاری باستانی‎پاریزی است. بدین سان در این مقاله پس از مقدمه به تاریخ‎نگاری برای مخاطب عام در ایران، بررسی زندگی و آثار باستانی‎پاریزی، نگرش او در تاریخ‎نگاری برای عام، عوامل موثر بر تاریخ‎نگاری باستانی‎پاریزی، بازتاب و دامنه تاثیرگذاری تاریخ‎نگاری او و عوامل و موانع پایداری آن پرداخته می‎شود. دست‎آوردهای پژوهش نشان می‎دهد باستانی‎پاریزی حق ویژه‎ای برای تاریخ‎خوانی و تاریخ‎دانی مخاطب عام قائل بود به‎همین‎دلیل در انتخاب موضوع و چگونگی پرداختن به آن همواره مخاطبان عام را مورد توجه قرار داده است.

مخاطب عام, تاریخ نگاری, باستانی پاریزی, تاریخ‎خوانی