وحید عابدین پور - دانش آموخته دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه اصفهان
معصومه سمائی - دانش آموخته دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه اصفهان

سیاست تسامح گرایانه دولتمردان تیموری، پیوند تشیع با جریان تصوف و تلاش شیعیان به ویژه بعد از سقوط خلافت عباسی زمینه ای را فراهم ساخت تا مذهب تشیع در عصر تیموریان (771- 913ق) در ابعاد مختلف رشد پیدا کند. این موضوع سایر مولفه های هویت ایرانی و ازجمله هنر و معماری را هم تحت تاثیر قرار داد و از اسباب گسترش تدریجی رویکردهای شیعی در هنر و معماری ایرانی از این زمان گردید. در این ارتباط، تعریف و چگونگی شکل گیری این هنر به طورکلی و ارتباط معماری با مذهب تشیع در دوره تیموریان به صورت خاص، پرسش اصلی تحقیق حاضر است که به روش توصیفی- تحلیلی و با بررسی میدانی و استناد به منابع کتابخانه ای به آن پرداخته شده است. یافته های مبتنی بر فرضیات تحقیق موید رواج مستمر و افزایش کاربرد نمادهای (بصری و نوشتاری حاوی مضامین و درونمایه های) شیعی در بناهایی نظیر بقاع امامزادگان، حرم امام هشتم(ع)، مساجد جامع، آرامگاه ها و دیگر بناها در قرن نهم ق بوده است. به عبارتی دیگر، تعریف هنر (معماری) شیعی در این زمان عمدتا شامل مضامین مذهبی متبلورشده در کالبد هنر(معماری) اسلامی است.    

تیموریان, مذهب تشیع, هنر, معماری, هویت ایرانی